De vergeten overblijfmoeders

Op de basisschool is de laatste schoolweek voor ouders organisatorische topsport. Bedankjes voor juffen kopen, kinderen vragen (lees: dwingen) tekeningen voor juffen te maken en helpen schoonmaken op school. Ondertussen nog voor je werk, huishouden en kinderen zorgen die aan het einde van het schooljaar moe, jengelig en vervelend zijn.
Toch nam ik er dit jaar nog een taak bij, bedankjes voor de overblijfdames kopen. Net als het ondersteunend personeel op school een vergeten groep. Ze zorgen bijna elke middag voor mijn kinderen en doen dat ook nog eens vrijwillig. Toch heb ik ze nooit bedankt. Tot dit jaar. De overblijf gaat volgend jaar verdwijnen bij ons op school. En ik dacht die dames mogen echt niet zonder bedankje de deur uit.
Met de ouders-groepsapp en Tikkie was geld inzamelen zo geregeld en kon ik alle dames een bosje bloemen brengen tijdens hun informele afscheids-koffie uurtje. Daar aangekomen bleek ik de enige ouder. Eén van de overblijfdames zei blij verrast ‘wat leuk, dit is de eerste keer in 10 jaar dat we zoiets krijgen van ouders’. Ik zag de jaarlijkse stroom van kado’s voor de juffen voor me en het schaamrood steeg naar mijn wangen.
Wat maakt dat dat zo is? Dat we de juffen overstelpen met kado’s en diegene op de achtergrond niet? Het persoonlijke contact. De juf zie je bij het halen en brengen van je kind, maar overblijfmoeders niet. Als we iemand niet direct kennen hebben we blijkbaar veel minder behoefte om iemand te bedanken.
Ik zie dit ook bij het probleem waarvoor ik me dagelijks inzet, klimaatverandering. Het oplossen daarvan is technisch en economisch goed mogelijk, maar blijkt steken op de wil van mensen. Politici willen geen ambitieuze maatregelen nemen en wij willen niet stoppen met vliegen. De wil om soms vervelende, maar klimaatvriendelijke keuzes te maken is er niet, omdat we de slachtoffers niet kennen. Ze zijn of heel ver weg in landen als de Filipijnen of Sudan, waar mensen omkomen door orkanen en droogtes. Of ze moeten nog geboren worden; onze kleinkinderen die getroffen gaan worden door overstromingen en enorme vluchtelingenstromen omdat grote delen van de wereld onbewoonbaar worden. Doordat we die slachtoffers nooit persoonlijk ontmoeten, ontbreekt het gevoel dat we hen moeten helpen. Het hopen is dat, net als ik had bij de overblijfdames, het voor veel mensen duidelijk wordt dat onze uitstoot nu omlaag moet, anders zijn onze kansen om de klimaat catastrofe te stoppen voorgoed de ‘deur uit’.