Speelgoedzaaiers

Wij Nederlanders zijn postmaterialisten, mensen die alles hebben en zich daardoor kunnen concentreren op gelukkig zijn. Daar valt natuurlijk een en ander tegenin te brengen, zoals gegroeide werkdruk en groeiend onderscheid tussen arm en rijk. Maar de gemiddelde Nederlander kan kiezen voor een carrière zonder daarbij de kinderen tekort te doen, en kan zijn vrije tijd zelf invullen. Lijkt een open deur, maar we zijn van ver gekomen. Kern van de zaak is dat we vaker klagen dan nodig, want we hebben het goed en er is vrede. Uiteindelijk stemmen we bij de verkiezingen daarom op redelijke partijen, een verschijnsel dat de afgelopen maanden ook in de landen om ons heen viel te constateren. Toch wil ik nog even terug naar de oorsprong van dat postmaterialistische geluk – aan de hand van een Suske en Wiske-aflevering uit 1954, een album uit een tijdvak doordesemd van vooruitgangsgeloof.

In ‘De Speelgoedzaaier’ wordt Lambik wegens een grote gelijkenis met de koning van het agrarische Bazaria naar het betreffende land gezonden om de zieke koning te vervangen. Zo kan het land zonder morren de technisch perfecte toekomst worden ingeleid, zeggen de eerste minister en een legerkolonel. Al snel blijken onze vrienden, die de klus natuurlijk goed van vertrouwen aanpakken, om de tuin te zijn geleid. De koning blijkt verdwenen en zijn secondanten denken in Lambik een gewillig stroman te hebben gevonden voor hun machtsaspiraties. Inderdaad gaat onze held op Lambikse wijze een aantal keren op de snufferd, maar Sidonia, Suske en Wiske en Jerom zijn er ook nog. Als team weten zij de snoodaards te verslaan, waarna de oude koning in een technisch geperfectioneerd Bazaria verder kan regeren.

Afgesproken wordt atoomkracht alleen nog aan te wenden voor energie, en niet voor militaire doeleinden. Er zijn meer filosofische bespiegelingen in ‘De Speelgoedzaaier’. Mensen zijn gelukkig wanneer zij geld hebben om een televisie te kopen en daar vervolgens de hele tijd naar te kijken, debiteert schrijver Willy Vandersteen. Hij had een goed oog voor maatschappelijke ontwikkelingen, zijn albums ademen een liefde voor technologische vooruitgang, maar hij was ook pacifist. Diederik Samsom getrouwd met Koningin Juliana zou je kunnen zeggen, samengebonden in een humoristisch Belgensoepje. Een beetje zoals de EU dus. De toekomst van Europa is misschien wel meer dan ooit aan het team van Suske en Wiske. Voor wie dat te ver gaat: lees die albums.