Airco
Onlangs ontvingen alle leerlingen van het Van Maerlantlyceum een mail. Deze bracht het heugelijke nieuws dat de dag erop alle zevende en achtste uren zouden uitvallen, in verband met het warme weer. Op school kan de temperatuur, voornamelijk op de bovenste verdieping, hoog oplopen op een hete dag. En aangezien de school nog niet beschikt over airco-systemen, zou er niet op een effectieve manier les gegeven kunnen worden.
Er gaan op school steeds meer stemmen op voor het installeren van airconditioning. Dit is op zich niet onbegrijpelijk. Op het moment dat ik de mail ontving, riep het echter acute twijfels op. De voorgaande jaren hadden we aan het eind van het schooljaar wel eens een tropenrooster: een verkort lesrooster, met lessen van 30 minuten, zodat iedereen vroeg uit was en van het weer kon gaan genieten. Dit gaf rust en onverwachte vrijheid – het duurde kort, maar we genoten.
Het gemiddelde aantal zomerse dagen (waarop de temperatuur hoger is dan 25 graden) in Brabant kan oplopen tot 45. Dat is inclusief zomervakantie. Er blijven buiten die periode dus niet bijzonder veel zomerse dagen over. Zou er voor die korte tijd een heel aircosysteem aangelegd moeten worden? Dat zou wel betekenen dat er op de C-verdieping niet meer in de hitte hoeft te worden gewerkt. Het zal echter ook tot gevolg hebben dat het werk, ondanks prachtig zomers weer, gewoon doorgaat. Net als in de winter, zal dit lange dagen tussen vier muren betekenen. Geen rust en geen onverwachte vrijheid, tot het eindelijk vakantie is. Ik vraag me af wie dat eigenlijk ten goede komt.
In Spanje lijkt het erop dat de siësta, de lange middagpauze, op termijn zal worden afgeschaft. Deze is tenslotte ‘nergens goed voor’ en staat enkel de productiviteit van de werknemers in de weg. Ook daar zullen middagen doorgehaald worden in kantoren met airconditioning en een buitentemperatuur van een graad of 30. Een efficiëntere, ‘klimaatoverstijgende’ manier van werken – een feest voor de winstmarkt.
De vraag is of dit is waar we met zijn allen heen willen. En of de mens wel gemaakt is om constant en met dergelijke temperaturen hard te werken, met of zonder airco. Die paar zomerse dagen buiten de vakantie zouden, zeker in Nederland gekoesterd moeten worden, niet bestreden. Rust is net zo nuttig als werken: dat het zich niet direct uitbetaalt, betekent niet dat het de maatschappij op termijn niets oplevert.