Een 1

Zeg eens eerlijk; heeft u wel eens een 1 gekregen? Nou, ik dus niet. Nooit. Enne… zeg eens eerlijk; heeft u op school wel eens gespiekt? Nou, ik dus wel. Wel meer dan eens. Ik kan me herinneren dat we met de hele klas het dovenalfabet uit ons hoofd hadden geleerd en hiermee elkaar hielpen met de antwoorden. Bij Franse of Engelse woordjes ging dit nog wel redelijk soepel, maar wanneer je letter voor letter moest uitleggen welke invloed de moord op Frans Ferdinand heeft gehad op het uitbreken van WO I, werd het toch al een stuk lastiger…Ik weet ook nog dat ik vooraan bij het bord moest zitten en daar heel handig alle antwoorden op het bord kon schrijven omdat ik in de ‘dode hoek’ zat van onze leraar Duits die een glazen oog had. Ach, spieken, wie is er niet groot mee geworden?
Nou ben ik zelf inmiddels juf, op een speciale basisschool weliswaar, maar met afkijken heb ik niet zo heel veel van doen. Helaas vind ik er wel wat van. Niet zozeer van het afkijken zelf, maar van de consequenties die gesteld worden. Mag je een leerling die spiekt zomaar afstraffen met een 1? Dochterlief kwam thuis met dit bijzondere cijfer nadat zij haar proefwerk (waar zeer hard voor geleerd was) had ingeleverd met haar hand waarop informatie te vinden was betreffende de zojuist gemaakte toets. Niet handig, hoor ik u zeggen. Mee eens. Ik onderdrukte mijn eerste reactie om wat relevante tips te geven om te voorkomen dat zij een volgende keer betrapt zou worden op spieken en reageerde pedagogisch verantwoord door te zeggen dat ‘dat natuurlijk ook niet mag’. Dochter was zeer verontwaardigd; de info op haar hand was in het geheel niet van toepassing geweest en bovendien niet meer leesbaar. Zij heeft direct een foto gemaakt dat eventueel als bewijs zou kunnen dienen. Kijk, dat is dan weer wel slim.
Helaas zaten we nog met dat cijfer. Deze leerkracht had eerder aangegeven dat afkijken tijdens een proefwerk een 1 op zou leveren; een gewaarschuwd mens…
Maar… Moet je van pubers verwachten dat ze nooit afkijken? Of moet je van een leerkracht verwachten dat zij dit niet laten gebeuren? Of wellicht dat zij de stof op zo’n manier aanbieden dat de leerlingen het beheersen en spieken in het geheel niet nodig is? Wat ben je wijzer geworden over de leerling die je zojuist op deze wijze beoordeeld hebt? Niet of hij de stof beheerst… Niet of zij hard geleerd heeft… Niet of zij begrepen hebben wat jij als leerkracht zo enthousiast hebt staan uitleggen… Een 1 uitdelen? Niet mijn keus!