Wilders wint omdat de maan bestaat

Wat is de juiste naam voor de moderne populisme? Het is te simpel om ze neo-nazi’s of racisten te noemen. Deze beweging is diverser dan je misschien denkt, ook al delen ze het racisme en de ongrondwettelijke ideeën. Wilders is geen Trump, Jean-Marie Le Pen of Jörg Haider.

Daar komt bij dat de cognitieve dissonantie bij deze groep zo sterk is dat ze antwoorden: ‘Oh, lijken wij op nazi’s? Dan waren de nazi’s vast ook zo slecht nog niet.’ Cognitieve dissonantie, dat woord mag u opzoeken. Leuk voor Scrabble.

De makkelijke kritiek op dit hedendaagse rechts is dat ze geloven in sprookjes. Vroeger was het beter, vol is vol, eigen land eerst, etc etc.
‘Nederland is het op vier na dichtstbevolkte land ter wereld’
Er wonen 23,5 miljoen mensen in Karachi, op een gebied van 3,527 vierkante kilometer. Nederland beslaat 41,526 vierkante kilometer.
‘Ja maar…’
Bzzzt, jij bent af. Vol is niet vol. Daarnaast is dit uberhaupt niet ons land. Probeer maar eens je belasting niet te betalen. Dit is het land van de staat, wij mogen het lenen zolang we braaf zijn.
‘Misschien komen we wel in opstand.’
Sorry, ik versta je niet, kun je je iPod zachter zetten?

Lieve lezer, kort gedachtenexperiment: bewijst u eens dat de maan bestaat. Doe alsof we voor het gerechtshof staan, maak een zaak. U wijst op de goudgele bol die ‘s nachts langs de hemel zweeft, maar dat kan ook een enorm stuk beschilderd karton zijn dat elke avond door Emile Ratelband met een katapult de hemel in geschoten wordt. Gaat u Wikipedia quoten? De maanlanding opzoeken op Youtube?
‘De bewijslast voor zo’n bewering ligt niet bij mij.’
Het gerechtshof van de media zal vandaag een vonnis treffen. De klok tikt. Elke dag weer.

Het punt is dat de populisten geen leugens maar verhalen vertellen. Dat is een cruciaal verschil, hetzelfde als tussen een vakman en een kunstenaar: bij de ene draait het om de details, bij de ander om alles behalve de details.
Je kan sprookjes niet weerleggen, alleen overtreffen.

Het internet heeft de regels van medialand veranderd. De metafysica zijn veranderd. Dat woord mag u opzoeken.
‘Ja, maar als we nou meer moeite doen om dingen te bewijzen?’
Er is een kantelpunt waarop de brute kracht-oplossing van bewijs niet langer werkt. Je kunt niet elke keer bewijzen dat de maan bestaat, niet in het tempo waarin ik nieuwe ‘waarheden’ kan verzinnen over de zon, de sterren, aliens, K3, Willem van Oranje en de Holocaust. De populistische truc werkt juist omdat je denkt dat je de maan kunt bewijzen.