Wilt u meer of minder verantwoordelijkheid?

Op de plek waar ik in de ochtendspits normaliter met 99 kritische woorden om de oren word geslagen, staat nu een leeg wit vlak. Jan Dijkgraaf’s column is no more. In plaats daarvan gaat hij fulltime de politiek in als lijsttrekker van GeenPeil: de partij die het Nederlandse politieke klimaat een flinke optater wil geven. Zij gaat het écht anders doen. Het is afgelopen met dat politieke geneuzel en tijd om het Nederlandse volk haar stem weer terug te geven, aldus GeenPeil.

Dergelijke retoriek trekt ons. Dat maakt politici als minder-minder-minder-Wilders ook zo groot. Want Nederland is het zat dat politiek Den Haag in haar ivoren toren niet meer naar ons, het volk, luistert, maar haar eigen gang gaat en onderlinge complotten smeedt alsof haar plek in Expeditie Robinson er van afhangt. Nee, dat willen we niet meer. En dus belooft GeenPeil haar leden een stem in Den Haag. Geen nutteloos verkiezingsprogramma, maar directe volksvertegenwoordiging. Haar Kamerleden zijn daarmee eigenlijk niets meer dan ‘levende stemkastjes’, zoals de NOS het omschreef.

Maar willen we dat eigenlijk wel écht, meer verantwoordelijkheid? Heeft de gemiddelde Nederlander zin om zich iedere week in te lezen om vervolgens een stem uit te brengen op allerlei wetsvoorstellen? Eens in de zoveel tijd onszelf in allerlei politieke kwesties verdiepen vinden we niet erg. Maar iedere week? Dat kost tijd. En dat hebben we al zo weinig vinden we.

Ja, we klagen graag. Over het weer, ons werk, de NS en bovenal de politiek. Maar als het aankomt op het maken van beslissingen zijn we vaak ook wat gemakzuchtig. ‘Wat eten we vanavond? Kies jij maar schat’. ‘Wil jij deze opdracht oppakken? Wat jij wilt’. Het is makkelijk om een ander een beslissing te laten nemen. Als het eten vervolgens niet smaakt, dan is het in ieder geval niet jouw schuld: jij bent immers niet verantwoordelijk voor de beslissing die de ander heeft gemaakt. Zo gaat dat ook met politici. Een economische crisis? De schuld van Den Haag. Een vluchtelingencrisis? De schuld van Den Haag. Het voelt altijd beter om met je vinger naar de ander te wijzen. Maar meer directe politieke inbreng betekent tegelijkertijd ook meer eigen verantwoordelijkheid. Voor successen, maar ook voor mislukkingen.

Hoe dan ook, het initiatief van GeenPeil heeft ons politieke klimaat op zijn minst een beetje wakker geschud. Het zal mij in ieder geval benieuwen. Dus Nederland: wilt u meer of minder verantwoordelijkheid? Dan gaat GeenPeil dat regelen!