Democratie, wat is dat?

“’Ze’ luisteren niet naar ons” is een veelgehoorde zinsnede. ‘Ze’ is vaak het huidige parlement. Of de minister-president zelf. Of een individu uit een marginale partij. Dat maakt ook vaak niet uit. Met ‘ze’ wordt in elk geval vaak iemand bedoeld die democratisch is gekozen.
Vervolgens gaan we met z’n allen de straat op en zorgen we ervoor dat ‘ze’ naar ons gaan luisteren. Hier kunnen een aantal scenario’s uit voortvloeien. Denk bijvoorbeeld aan een wet die wordt teruggedraaid of een wet die wordt genuanceerd of er komt juist een nieuwe wet tot stand. Er is slechts één ding dat bij elk scenario naar voren komt: onvrede. De groep die protesteerde is tevreden, maar de groep die niet protesteerde voelt zich nu misschien wel geroepen om te protesteren.
Wat ik hiermee wil zeggen? Simpel: er zijn altijd dingen waar iemand het niet mee eens is. Democratie is geen besturingsmodel waarin iedereen zijn gelijk krijgt. Het is een model waarin iedereen boven de 18 kan stemmen met als resultaat een nieuwe grote baas die de meeste stemmen heeft gekregen. Inderdaad, het model ‘meeste stemmen gelden’, zoals we dit al in groep 3 deden. In Nederland hebben we een model die je als ‘meeste stemmen gelden 2.0’ kan zien.
Stel nu: De nieuwe grote baas in Nederland moet een bepaalde beleidskeuze maken. En zoals eerder gezegd, uiteraard zijn er mensen die het er op voorbaat niet mee eens zijn. Onder druk wordt er dan een zogeheten referendum gehouden. Wederom het ‘meeste stemmen gelden’ model, maar dan op micro niveau. En juist omdat het op micro niveau is, wordt er gestemd door ontzettend veel niet-ingelezen Nederlanders. Resultaat: de man of vrouw die wij eerder het vertrouwen gaven om voor ons de beleidskeuzes te maken, laat het nu weer aan ons over. Waarom hebben we dan in eerste instantie deze nieuwe grote baas gestemd?
We leven in een samenleving waarin iedereen ontzettend veel zeggenschap heeft. Daarnaast zijn er veel partijen waar je op kan stemmen en zit jouw partij er niet tussen, dan houdt niemand je tegen om zelf een partij te beginnen. En dan zien we wel hoe veel mensen dezelfde gedachtegang hebben. Maar altijd geldt weer: niet iedereen zal het hiermee eens zijn.
Een democratie is een evolutie van het ‘meeste stemmen gelden’. En net zoals in groep 3 zijn er een hoop mensen die hun gelijk niet krijgen. Laat je vooral niet de mond snoeren, maar zo af en toe accepteren dat de wereld niet (alleen) om jou draait is wat mij betreft een belangrijk gedachtegoed.