Winstuitkeringen maken de zorg kapot!

Het toestaan van winstuitkeringen in de zorg zou de mokerslag zijn voor een sector die de laatste jaren al flink getergd wordt door bestuurders die geldgeil zijn. Zorgverzekeringen zijn ooit in het leven geroepen om onze steeds ouder wordende bevolking te voorzien van betaalbare zorg. Begin januari 2018 loopt het huidige verbod op winstuitkering voor zorgverzekeraars – dat sinds 2006 actief is – af. Deze ontwikkeling omtrent het toestaan van winstuitkeringen neigt te laten zien dat geld verdienen en zakken vullen belangrijker wordt gevonden dan het bieden van goede zorg.

De meningen over dit onderwerp zijn – zoals we wel vaker zien in de Tweede Kamer – sterk verdeeld. PvdA, SP en het CDA vechten voor een permanent verbod. De drie partijen hebben een gezamenlijke initiatiefwet ingediend die zorgverzekeraars verbiedt winst uit te keren aan aandeelhouders of derden. Hun grootste argument: Geld dat bij zorgverzekeraars overblijft moet worden besteed aan betere zorg en/of lagere premies, in plaats van in de portemonnees van zakkenvullende bestuurders en investeerders. Aan de andere kant staan VVD en D66 die van mening zijn dat zulke maatregelen haaks staan op het principe van marktwerking. Het belangrijkste adviesorgaan van de Tweede Kamer, de Raad van State, heeft het initiatiefwetsvoorstel van de drie partijen volledig gefileerd, en steunt daarmee de laatstgenoemde twee partijen.

De Nederlandse burger sluit een zorgverzekering niet alleen af omdat het verplicht is; de burger wil de zorgverzekeraar tevens kunnen vertrouwen op het feit dat die ervoor zorgt dat de verzekerde de best mogelijke zorg ontvangt. Zorgverzekeraars die de vrijheid krijgen om winst na te streven hebben dus volledig andere belangen dan het verstrekken van de beste zorg; wanneer de bestuurders en eventuele investeerders geld ruiken, wordt veel geld verdienen belangrijker dan het verstrekken van de beste zorg.

Het belang van de burger om de beste zorg te ontvangen is niet gelijk aan het belang van de zorgverzekeraar, die op zoek is naar het maximaliseren van winstuitkeringen aan haar bestuurders en investeerders. In de economische theorie wordt dit probleem beschreven als het agentschapsprobleem. Dit probleem doet zich voor in een situatie waarbij een agent, in dit geval de burger, opdracht geeft aan een principaal, in dit geval de zorgverzekeraar, waarbij de belangen van beide partijen conflicteren. Voorstanders van winstuitkeringen zeggen dat het nastreven van winsten door zorgverzeke