Universitair falen

Niels van Hemert 17 okt 2016

Vandaag de dag zien we een fenomeen dat jonge baby boomers nooit hadden durven voorspellen: werkloosheid onder hoogopgeleiden. Dat is al een tijdje aan de gang, maar nog steeds wil een bepaalde groep het graag ontkennen. Ik heb het over gevestigde mensen die zeggen, haal eerst maar dat universitair of HBO denkniveau. Het is altijd beter om dat diploma te hebben.

Ik ga deze groep tegen de schenen schoppen. Want de waarheid staat als een huis: er zijn vakgebieden waarin inmiddels sprake is van werkloosheidsgarantie. De website van bepaalde studies kletst over betere economische tijden, terwijl de opleiding ondertussen een overschot aan studenten blijft uitpompen. Deze studenten zullen dus nooit aan een baan in hun vakgebied komen. Ook niet als de economie verbetert.
Voor de maatschappij is er de vraag, was de productie van deze student tienduizenden euro’s (inclusief overheidssubsidies) waard? Voor de student is er de vraag, heb ik met dat diploma echt iets bereikt? Voor de uni is er de vraag, waren deze inkomsten het waard om onze merknaam (nog verder) te verdunnen?

Op een gegeven moment is je enige optie voor een baan het opleiden van nog meer uitzichtloze studenten. En dus blijft de machine draaien.

En voor degenen die advies geven, ik wijs erop dat zij niks te verliezen hebben. Zij vergooien geen vier tot tien jaar studietijd wanneer een scholier verkeerd besluit. Zij houden geen rekening met de kosten of gevolgen van hun advies, voor de maatschappij, de student of wie dan ook. Als je zulke dingen mag negeren bewijs je makkelijk je gelijk, dan is het inderdaad altijd beter om dat diploma te hebben.
Studeren is investeren in je toekomst. Maar dat is bankiersjargon, oplichterspraat. Iets beschrijven als een investering zegt niets over of het rendabel is, noch over onvermijdelijke fluctuaties in waarde. En ongeacht je opleidingsniveau, je begint toch wel onderaan, je moet sowieso doorleren en cursussen volgen. Tenzij je behoort tot die verlichte geesten die voor zichzelf beginnen. Of tenzij je behoort tot die loterijwinnaars die kunnen instromen of overnemen wanneer iemand anders met pensioen gaat.

Een diploma zonder status is maar een stuk papier, dat is geen tienduizenden euro’s waard. En gezien het tempo waarin sommige opleidingen hun merk verdunnen komt er vanzelf een dag dat het diploma van veel studenten inderdaad maar een lullig stuk papier is.