mister gorbatsjov

Het zijn roerige tijden voor een beginnend geschiedenisdocent. Een gezonde dosis idealisme en een niet te stuimen drang om van de wereld een betere plek te maken, komen in het gedrang door de huidige problematiek die behalve het nieuws ook het klaslokaal binnensijpelt. Een klaslokaal is immers de wereld in het klein. “Gewoon de grenzen dichtgooien”, is een uitspraak die meer dan eens de ruimte vulde. Ook leerlingen worden gevormd door de angsten die, al dan niet terecht, leven in en met ons, sinds de vluchtelingen’stroom’ op gang kwam, inmiddels een jaar geleden.
Waar begin je? Waar begin je als docent wanneer je duidelijk wilt maken dat grenzen geen grenzen zijn? Bij de Romeinen? De grenzen van het Romeinse rijk die niet zo vast lagen als wij aannemen? Bij ‘barbaren’ die hier floreerden bij de gratie van de rare jongens? Bij de naties die bedacht werden, zo kort geleden? Bij de grenzen die te pas en te onpas werden verlegd, uiteengetrokken, door politieke grillen? Of bij harde lijnen, getrokken door het Afrikaanse continent, met behulp van linealen, nog geen anderhalve eeuw terug?
Om nog maar niet te spreken van de term ‘gelukszoekers’, een begrip dat vreemd genoeg bitter wordt uitgesproken. “Jongens, wat is er mis met zoeken naar geluk?”, moeten ook de founding fathers hebben gedacht, toen zij besloten the Pursuit of Happiness op te nemen in de Declaration of Independence. En miljoenen Europeanen staken de oceaan over voor dit geluk in de twintigste eeuw, huis en haard achterlatend, hopend op een beter bestaan in een agglomeratie van migranten, overtuigd van hun recht op ditzelfde geluk.
Er rest een taak voor alle huidige Founding Fathers: Ben niet bang voor het idealisme. Het soort idealisme dat jongeren leert dat wij onszelf slechts beperken door de grenzen die wij onszelf stellen. Grenzen zijn er om doorbroken te worden. Om verder te gaan dan door over Mexicaanse muren sprekende politici en angst wordt voorgeschreven. Om vrijgeviger, dapperder, menselijker en succesvoller te zijn dan je voor mogelijk hield. De bange mensen vluchten niet. Het vergde moed om te ontsnappen aan de Berlijnse muur. Om een koude oversteek te wagen, vanuit een door bommen geteisterd thuis. De muren waar ik bang voor ben, zijn de muren van onbegrip. En aan alle gegadigden slechts de historische woorden: Tear down this wall.