Wij willen.

Ik las met stomme verbazing de afgelopen maand gepubliceerde conceptverkiezingsprogramma’s (D66, PVV, 50PLUS, deel GL). Wie en waarom is er ooit begonnen met het schrijven van (concept)verkiezingsprogramma’s als een soort verwende kleuter; in de ‘Wij willen-vorm’.

Wat me dan irriteert is dat dit type formulering ervoor zorgt dat die tientallen idealen, wat het eigenlijk zijn, op de gemiddelde lezer overkomen als verkapte verkiezingsbeloftes. “Wij willen alle kolencentrales sluiten.” Dus, conclusie, als deze partij gaat regeren worden kolencentrales gesloten, zal de doorsnee stemmer denken. Het is een combinatie van de roze, ik-geloof-alles-als-het-maar-modern-en-leuk-is-bril van vele lezers en de door de jaren heen steeds slimmer wordende loktechnieken van politici en hun writers, die ervoor zorgt dat er oprecht mensen zijn die geloven dat het optelsommetje in Wilders ’partijprogramma klopt.

Waar wringt het hem? De huidige generatie politici verpest het voor de komende generatie door deze manier van campagne voeren. Veel kiezers verliezen na elke verkiezing keer op keer op keer het vertrouwen in politici. Het zorgt er namelijk voor dat de èchte argumenten naar de achtergrond verdwijnen en we op een gegeven moment verkiezingen krijgen die gelijk staan aan het moddergooi- en beloftenfestival van de Amerikanen. Die €1000 van Rutte? Dat was zo’n typische “Wij willen.” In de kern was het een ideaal, maar het werd gebracht als belofte. Ik ga er niet vanuit dat het merendeel van de kiezers op de VVD stemde door dit ‘grapje’, maar elk die dat wel deed, is er een teveel.

Ik wil graag een voorstel doen. Als we nou met z’n allen afspreken dat een partij een paar (zeg, drie) van die idealen mogen kiezen die ze sowieso, gegarandeerd verwerkelijken als ze mogen regeren. Hebben ze toch nog wat overtuigingstrucjes. De rest van het programma beschouwen wij en presenteren politici nadrukkelijk als uitgangspunten; ze zullen er alles aan doen om zo dicht mogelijk bij de realisatie ervan te komen. Strijden voor het sluiten van minstens één kolencentrale, in plaats van doen alsof je het voor elkaar kunt krijgen om ze allemaal maar gewoon direct op slot te gooien. Dan kunnen toekomstige politieke talenten zich focussen op hoe het land en de wereld democratisch en succesvol te leiden, in plaats van continu bezig te moeten zijn met het vertrouwen van de kiezers terugwinnen. Dat lijkt me met de komende nationale en internationale uitdagingen in gedachten wel verstandig.