geschiedenis?

Onderweg naar het helden-Plein in Boedapest passeren we aan de rechterkant het huis waar Franz Liszt de laatste jaren van zijn leven doorbracht en aan de linkerkant het huis van terreur, waar de wandaden uit het Hongaarse fascistische en communistische tijdperk worden getoond. Een schriller contrast tussen de kunst en het scheppende van muziek enerzijds en vernietiging, dood en verderf anderzijds kan ik me haast niet indenken. Het Franz Liszt museum geeft een indruk van hoe deze bijzondere man geleefd heeft. Het ontroert me zijn bureau te zien met de foto van zijn dochters, de vleugel waarop hij zulke mooie muziek gespeeld heeft. Hoewel overal bladmuziek ligt, is het stil in het museum. Het onderstreept het gemis van een groot musicus.
“Lopen we direct door naar het helden-Plein of gaan we ook naar het museum aan de overkant?”, vraagt mijn oudste dochter zich af. In het kader van de geschiedenislessen, die ze gehad heeft op school, lijkt het haar interessant. Haar zus moet er echter niets van weten: “ik hoef niet te zien hoe de ene mens de andere afslacht, ik vind het naar”. En zo ontstaat een discussie over het vak geschiedenis. Wat als je niet het Anne Frank huis wilt bezoeken of een voormalig concentratiekamp? Wat als je nachtmerries krijgt van de verhalen over folteringen en deportaties? Waarom leren we hoe mensen elkaar haten?
We praten over feiten en gevoelens, want sommige dingen zijn niet te bevatten als je ze voelt; die dingen moet je beredeneren en dat kan interessant zijn. Is dat echter niet wat de mens de mens maakt? De gevoelens? Hoe interessant is het om iets over een mensenleven te delen zonder gevoel? Is het immers niet gevoel wat de mensen bindt?
De discussie eindigt met een statement: ik wil alleen geschiedenis om te leren hoe het wél moet, want hoe het niet moet zie ik dagelijks om me heen.
Ik ben op zoek naar een geschiedenisboek waarin staat beschreven hoe mensen elkaar hebben geholpen. Een boek met verhalen over helden en wonderen en dergelijke. Een boek waar je blij van wordt en vertrouwen in de mensheid van krijgt. Wie kent zo’n boek?