De vrije keus van actieve orgaandonatie

De Tweede Kamer begint heeft haar eerste stap gezet in haar samenwerking met Facebook. Het nieuwste wetvoorstel, betreffende actieve donorregistratie, werd onder luid gejuich en in elkaars armen verstrengelde Pia Dijkstra en Alexander Pechtold geaccepteerd. Onder luid applaus ging de vrije keuze ten onder. Als de wet ook in de Eerste Kamer wordt goedgekeurd is iedereen in Nederland opeens orgaandonor, tenzij je dit expliciet aangeeft niet te willen zijn. Enige vergelijking valt te trekken met Whatsapp, dat enkele weken geleden, om haar jonge samenwerking met Facebook te vieren, persoonsgegevens naar Facebook zal sturen tenzij je als gebruiker expliciet aangeeft dit niet te willen.

Is het niet belachelijk dat het zo werkt? Waarom worden er bepaalde diensten opgedrongen, terwijl we dit eigenlijk niet willen? Zouden de mensen ook juichend reageren als het maandblad van de Ku Klux Klan elke maand in de bus viel, tenzij je zelf aangeeft dit toch liever niet te willen? Niet om het idee van orgaandonatie af te kragen, hoor. Het doneren van organen is een belangrijk iets waar vele levens mee gered kunnen worden. Echter, het is hier een kwestie van autonomie. Het is niet logisch dat bij het invoeren van deze wet, mensen die over het al dan niet donor zijn twijfelen, als donor geregistreerd zullen worden. Een mens in een land als Nederland moet vrije keuzes kunnen maken over dingen, ook als datgene per definitie een goed iets is.

Je zou deze zaak ook in perspectief kunnen plaatsen. Er zijn in Nederland meer dingen verplicht, waarvan je je in eerste instantie af kan vragen of dat nou wel nodig is. Zorgverzekering met een verplicht eigen risico, belasting over het vermogen, etc. Zouden we niet beter af zijn zonder? Als individu wel, maar als gemeenschap niet. Dit soort regelingen maken het dat onze maatschappij beter kan draaien en dat we er als geheel van vooruitgaan. Het is de vraag of donorregistratie ook bij dat geheel past. Je zou kunnen zeggen dat het redden van mensenlevens altijd zin heeft en dat de gemeenschap, de families er beter van worden als ze nog een tijdje rond mogen blijven hangen. Aan de andere kant zou je echter ook kunnen zeggen dat er een grens moet blijven tussen de eigen keus en het welzijn van de maatschappij. Is het unieke van de mens namelijk juist niet dát we onze eigen keuzes kunnen maken.

Deze tweestrijd zagen we ook in de kamer. Als Frank Wassenberg niet afwezig was geweest, was de stand voor het wetvoorstel precies gelijk geweest.