Moeraskikker of Nederlandse leeuw?

Komende week gaan onze Olympische sporters in Rio de Janeiro de strijd weer aan onder de Nederlandse vlag en het wapen de Nederlandse leeuw. Waarom is het eigenlijk een leeuw?

“In 1815 koos de regering de Nederlandse leeuw als nationaal symbool. Een van de dieren die daarbij het onderspit moest delven was de kikker. Venetië had het diertje gebruikt om de spot te drijven met die republikeinen in hun zompige landje. De Nederlanders kozen echter de kikker al snel als geuzensymbool: ‘zelfs nietige wezens kunnen de Spaanse zwijnen en Oostenrijkse adelaar verslaan’.
Je kunt je afvragen wie er meer kans heeft te falen: degene die zichzelf presenteert als de machtige, onverschrokken brullende koning der wildernis of hij die zichzelf vergelijkt met het springerige, zichzelf opblazende moerasbewonertje dat zelfs in de meest oncomfortabele omstandigheden weet te overleven.” *)

We worden overigens wel ieder jaar nog herinnerd aan het dappere moeraskikkertje…
De kikker of de kikvors is om te beginnen het symbool van Den Bosch tijdens het carnaval in ‘Oeteldonk’, waar het ook luidkeels wordt bezongen in liedjes als: “Ik heb een spijker op m’n kop, au au. Er zit een kikker bovenop, nou, nou.”.
En tijdens de jaarlijkse viering van 1 april in Brielle komt de kikker ook ieder jaar weer terug en worden de moppen op die dag altijd afgesloten met de zinsnede: “1 April, kikker in je bil!”
Waar komt deze uitspraak echter vandaan?
De inname van Den Briel wordt gezien als het eigenlijke begin van de opstand tegen (de hertog van) Alva, die onder de Spaanse koning Filips II diende en op 1 april zijn spreekwoordelijke bril verloor! Iedere Briellenaar weet dat dit een verbastering is van de spreuk: “Op 1 april verloor Alva Den Briel!”

Maar daarna werd het dus de leeuw… Tijdens bijna ieder EK of WK voetbal klinkt opnieuw het lied "Hup Holland hup, laat de leeuw niet in z’n hempie staan!" Het is de Nederlandse leeuw tot nu toe helaas alleen in 1988 gelukt om zijn status te bekronen. De vraag is of dat misschien anders geweest zou zijn in de gedaante van het bescheiden moeraskikkertje. Hopelijk doen de Olympische sporters het dit jaar in ieder geval beter dan onze voetbalhelden en daarom wens ik ze komende twee weken heel veel succes in Rio!

*) Alinea twee en drie zijn geciteerd uit de Volkskrant van 9-9-1995.