Basisinkomen, is de participatiemaatschappij dood?
De Zwitsers stemmen vandaag over de invoering van het basisinkomen (De Telegraaf, 2016). Een ‘ja’ betekent voor iedere Zwitser een basisinkomen van 2250 euro per maand. Het klinkt geweldig. In één klap geen armoede meer, door extra uitgaven van het volk een groeiende economie en diegene die willen, kunnen werken om hun leven nog comfortabeler te maken.
Ook in Nederland wordt in begin 2017 op lokaal niveau geëxperimenteerd met het basisinkomen. Dit betreft dan alleen mensen met een bijstandsuitkering. Zo zou iedereen verzekerd zijn van levensonderhoud, en kunnen mensen op eigen initiatief gaan werken en toch een bijdrage leveren aan de maatschappij.
Een landelijk basisinkomen zoals in Zwitserland echter zou Nederland behoorlijk wat geld gaan kosten. Een minimumloon in Nederland ligt rond de 1500 euro per maand. Dat vermenigvuldigt met de beroepsbevolking, (mensen tussen de 18 en 67 die recht zouden hebben op het basisinkomen) van circa 8 miljoen personen, zou betekenen dat de overheid 1.500 x 8.000.000 x 12 = 144 miljard euro per jaar zou moeten uitgeven aan basisinkomens.
Dit is net zoveel als de uitgaven aan Zorg en Sociale Zekerheid en Arbeidsmarkt bij elkaar opgeteld. Verder zal het ook een gevaar vormen voor het inkomen van de rijksoverheid. Doordat minder mensen zullen werken, en zo minder waarde toevoegen aan onze maatschappij, zal er een tekort aan inkomstenbelastingen ontstaan.
Als gevolg van het basisinkomen zal er een onbalans ontstaan tussen inkomen en uitgaven van de rijksoverheid. De oplossing hiertegen zal zijn de belastingen sterk verhogen. Dat zal werken ontmoedigen, omdat een groot percentage aan belasting afgedragen moet worden. Ook zullen hogere belastingen de koopkracht van de consument doen verminderen, waardoor het basisinkomen van 1500 euro onder de minimumloongrens zal komen te liggen. Dit bedrag zal niet meer genoeg zijn voor mensen om rond te komen.
Het klinkt geweldig. Een revolutionair idee om armoede te verslaan en iedereen bestaanszekerheid te garanderen. Helaas is het allemaal niet zo eenvoudig, zonder een gezonde balans tussen inkomsten en uitgaven is dit ideaal onhaalbaar. Verder zal het hoge belastingen als gevolg hebben, de economie verslechteren en werken ontmoedigen. De participatiemaatschappij waarin we allemaal ons steentje bijdragen aan de gemeenschap zal niet langer het ideaal zijn. Samen werken aan een betere wereld wordt sterk ontmoedigd. In mijn mening verreweg het ergste gevolg van het basisinkomen.