Karikaturen van zichzelf

Wie kent ze niet? Personen die een karikatuur van zichzelf zijn geworden, omdat ze geen echt talent hebben. Onbedoeld richten ze de schijnwerpers op hun gebrek aan vaardigheden. Ik heb het niet over de prachtige karakters die Ruigoord omarmen, stellages bouwen op Burning Man of andere vrije vogels. Nee, ik bedoel de uitgerangeerde soapsterretjes en uitgezongen zangvogels die ooit een eendagshitje scoorden en nu hun karakter manipuleren om nog in de kijker te kunnen staan. Een gecreëerde identiteit waar geen touw aan vast te knopen is en die bestaat uit flarden van wat op dat moment in de mode is.

Laatst werd ik tijdens een lunch in Amsterdam met zo’n karikatuur geconfronteerd. De sfeer was goed, het eten lekker en de bediening adequaat. Totdat de eigenaar één voet over de drempel zette. Een karikatuur van jewelste vulde de ruimte. De eerste paar minuten liet hij zijn te donkere zonnebril op. Hierdoor bleven zijn joviale praatjes met de gasten in de lucht hangen, omdat niemand wist tegen wie hij het had. Nadat hij zijn bril had afgezet, zag ik het. Hij had in soaps gespeeld, een liedje opgenomen en programma’s gepresenteerd die overdag werden uitgezonden. En nu probeert hij het kennelijk in de horeca. Een volhouder, dat wel, maar dan een zonder talent. Om dat te compenseren, legt hij de nadruk op triviale uiterlijkheden. Hij zwiepte zijn enkellange hippe gebreide vest achter zich aan en slofte met zijn te ruime zwarte kisten naar de bar. Vervolgens begroette hij luidruchtig op een ‘He lullo’-achtige wijze het personeel. De jongeman die mij eerder nog zo goed had bediend, liep ineens op zijn tenen en lachte schaapachtig zodra zijn baas iets zei. Daarna knipoogde onze karikatuur naar een van de serveersters. Zij werd zichtbaar zenuwachtig en nadat ze stotterend zijn verlate ontbijt had voorgezet, was het overduidelijk. Hij had haar eerder die week met al zijn bravoure het bed in gemanipuleerd.

Ik stoorde mij aan deze schertsvertoning, maar tegelijkertijd kon ik mijn ogen er niet vanaf houden. Waarom deed deze man wat hij deed? Ik concludeerde dat onzekerheid hem hiertoe had gebracht. Het kan ook niet anders dan dat hij geschaad is door zijn doodgebloede acteercarrière, de uitblijvende schnabbels en de lage kijkcijfers. Maar zijn zelfgerichte schijnwerpers verblinden hem nu. Niet meer in staat enig talent te ontwikkelen. Behalve dat van karikatuur.

Mijn devies? Wees de regisseur, niet de acteur. Dan krijgt de wereld er heel wat mooie karakters bij.