De gemeenteraad moet zijn macht niet laten afnemen

Althans die mening is Mr. Cees Freeke toegedaan. Het college oefent bovengemiddeld invloed uit, zo is recent komen vast te staan. In elke gemeente ligt de focus op het machtsevenwicht tussen gemeenteraad en college. Het college spreekt met één mond en die eenheid maakt haar sterk, terwijl de raad een in zich verdeeld lichaam is en reeds daarom met een achterstand begint. Die achterstand wordt gecompenseerd door de formele beslissingsbevoegdheden van de raad, maar die moeten wel benut worden.
Het evenwicht wordt verbroken wanneer de raad zijn macht afstaat of laat ontnemen of het college de vergaderingen domineert. Een aan de gemeenteraad gerichte brief wordt een diensthoofd afgedaan, zonder tussenkomst van de gemeenteraad. Het verkeerde bestuursorgaan neemt dan onbevoegd de beslissing. Voor deze bevoegdheidsoverschrijding blijft het college verantwoordelijk. Het is doelmatig geringe investeringen aan het college te delegeren. Is een grens van driehonderdduizend euro niet bovenmatig? Gemeenteraden hebben heel effectief commissies ingesteld. In die commissies worden de politieke keuzes voorbereid. Omdat het initiatiefvoorstel van een raadslid een witte raaf is, gaat meestal over collegevoorstellen met een te summiere toelichting. Wanneer de raadsleden in de 1ste ronde van de commissievergadering veel technische vragen stellen en daardoor de wethouder een groot tijdsbeslag legt en in de 2e ronde nauwelijks tot discussie wordt gekomen, terwijl verder vaststaat dat zelfs verstandige opmerkingen van kleine partijen – welke tot betere beleidsbeslissingen leiden – worden genegeerd, dan worden de politieke keuzes formeel wel in de gemeenteraad genomen maar feitelijk door het college. De raadsvergadering moet geen verkapte eenzijdige informatievergadering worden. De discussie wordt uitgedoofd wanneer een raadslid in de 2e (discussie)ronde uitroept ’kan de wethouder nog wat informatie geven?’ of nog erger doordat een raadslid verklapt dat zijn voorstel eigenlijk uit de koker van het college komt. Verstandige opmerkingen dienen ter harte te worden genomen. Niet de wethouders en de raadsvoorzitter maar de politieke partijen dienen de vergadering te domineren. Adequate informatie vooraf en discussie. Het contrasteren van de kleuren van partijen maakt het geheel ook interessant. De rol van het college moet worden teruggedrongen ten gunste van de gemeenteraad en alle partijen ruimte moet worden gegund hun standpunten uiteen te zetten. Terneuzen heeft daar recht op!