Waarom u “tegen” wil stemmen (3)

Vluchtelingencrisis. Het probleem is dat onze EU leiders zelf niet goed weten wat ze er mee aan moeten, vooropgesteld dat het mensonterende situaties zijn die zich aan de buitengrenzen afspelen. Een paar honderdduizend oorlogsvluchtelingen opvang bieden – in praktijk brengen waar we ons in Europa op voorstaan: opkomen voor de zwakkeren – is één ding. Daarentegen het vooruitzicht van het huisvesten en integreren van miljoenen stuit op weerstand. Je zou kunnen zeggen dat de EU er niet best opstaat. Want is het niet zo, dat als het ons was overkomen, we ook zouden hebben willen vluchten naar een plaats waar het beter is? Is Syrië in wezen niet anders dan een natuurramp. Natuurlijk ontvlucht je die! Maar is dit het hele verhaal?

Syrië is geen natuurramp. Er had geen burgeroorlog hoeven komen. Zoals een deugdelijke vloedkering een watersnoodramp kan voorkomen en een enigszins functionerend staatsbestel voorkomt dat naar de wapens wordt gegrepen. En dan komen we bij de essentie waarom het Midden-Oosten in brand staat: Het Vrije Westen en de regimes in het Midden-Oosten en Noord-Afrika verdragen zich niet goed met elkaar. De balans tussen Shiiten en Soennieten is verstoord geworden, de (burger)oorlogen in Irak, Syrië en Libië zijn ontvlamd, allerlei jihadistische groeperingen zijn ontsproten als gevolg van Amerika’s invasie in Irak, het Navo ingrijpen in Libië en de belofte van meer democratie die besloten lag in de vooral via social media aangewakkerde Arabische Lente. Zonder al het genoemde, en het zou ‘dictator business as usual’ zijn geweest: stabiliteit vóór oorlog, orde vóór mensenrechten.

Het zijn sterke benen die de weelde van de vrijheid kunnen dragen. Je moet tolerantie jegens andersdenkenden kunnen opbrengen. Ik maak me dan ook geen enkele illusie dat als de anti-Assad groeperingen de overhand hadden gekregen in Syrië, het daar beter was geworden. Kijk naar Irak. Kijk naar Libië. Christenen en Joden zijn niet voor niets gematigde voorstander van het regime van Assad omdat ze van hem nog enige bescherming genoten. Is het dan een helaas gewelddadige fase waar het Midden-Oosten en delen van Noord-Afrika doorheen moeten op weg naar vrede en meer democratie? Moeilijk te zeggen. Die cultuurverschillen met het Westen, de religieuze en tribale conflicten blijven. Daarbij kun je niet stabiliteit en meer democratie verwachten zolang de regio wordt overspoeld met wapens en ze speelbal blijft van rivaliserende mogendheden.