Rolmodel

Met het heengaan van David Bowie is de verdraagzaamheid een pleitbezorger verloren. De media buitelden over elkaar heen met eerbetonen, herinneringen en verhalen over het leven van de populaire artiest. Uiteraard werd zijn muziek geprezen, talloze hits staan bij een generatie in het geheugen gegrift. Het was echter zijn levensstijl en almaar veranderende uiterlijk dat de boventoon voerde bij de terugblikken op zijn leven.

Bowie was uniek in zijn soort, een pionier voor andersdenkenden. Anti-establishment? Ik dacht het wel. Veelvuldig werd hij naast zanger ook kunstenaar genoemd. De wijze waarop hij zijn naderende dood in zijn laatste album heeft verwerkt, bekrachtigt deze betiteling. Terwijl hij zich bewust was van het aanstaande einde van zijn leven, zal hij zich wellicht hebben afgevraagd of zijn pioniersrol gevolg heeft gekregen. Het staat onomstotelijk vast dat foto’s van Bowie vele agenda’s van puberjongens – en meisjes hebben gevuld. Wie met onzekerheden aangaande zijn uiterlijk, of twijfels over zijn geaardheid zat, vond in Bowie een rolmodel om zich mee te identificeren en hierdoor de onzekerheid weg te nemen.

Is de wereld hierdoor veranderd? Ik vraag me af hoe een figuur als Ziggy Stardust met zijn rode haren, make up en strakke, extravagante kleding momenteel in een land als Saoedi – Arabië zal worden ontvangen. Hoewel, ik vraag het me eigenlijk helemaal niet af, het zou geen succes zijn. Bowie was een ster in het zaaien van verwarring. Begin jaren ’70 was hij een androgyne homoseksueel, een half decennium later noemde hij zich bi en in de jaren ’80 kwam hij als hetero ‘uit de kast’. Een opmerkelijke volgorde, tenzij bedoeld om anderen te sterken door barrières te doorbreken.

Hij zal zich hebben verbaasd over het gegeven dat homoseksualiteit in 2016 nog in 77 landen strafbaar is en in Mauritanië, Soedan, delen van Somalië en Nigeria, Iran, Jemen en Saoedi-Arabië zelfs kan leiden tot de doodstraf. De gruwelijkheden die I.S. in delen van het Midden-Oosten begaat worden hierbij nog buiten beschouwing gelaten. Dat de verdraagzaamheid die Bowie uitdroeg geen gemeengoed is, werd tijdens de jaarwisseling in Keulen andermaal pijnlijk duidelijk.

De te verwachten reactie uit zich in de opmars van nationalistische politieke partijen in haast heel Europa. Intolerantie wordt zo met intolerantie bestreden. Twee minnen kunnen een plus maken, maar deze plus zal Bowie niet voor ogen hebben gehad. We can be heroes… But just for one day.