9/11 – Een Doos van Pandora

Aanstaande week is het 14 jaar geleden dat twee Boeings het WTC in New York invlogen. We worden nog steeds met de gevolgen ervan geconfronteerd. Na de oorlogen in Irak en Afghanistan, waarin honderdduizenden het leven lieten en die meer dan 3000 miljard dollar hebben gekost, zijn vrede, veiligheid en stabiliteit verder weg dan ooit. Bin Laden had het Westen geen grotere schade kunnen berokkenen dan door Amerika ertoe te brengen om Irak binnen te vallen dat niets te maken had met 9/11. De meeste terroristen kwamen uit Saoedi-Arabië, Amerika’s grootste bondgenoot in het Midden-Oosten. De huidige vluchtelingencrisis is goeddeels een gevolg van de gedachte dat de VS orde op zaken kon stellen in Irak. Vervolgens dacht Europa dat door mee te werken aan de omverwerping van Gadaffi’s regime Libië vanzelf democratisch zou worden. De belofte van democratisering bracht de Arabische Lente, de chaos die erna ontstond bracht de wereld Isis.

Vanwege zijn verleden meent Duitsland een extra morele verantwoordelijkheid te hebben om gevluchten op te vangen. Maar Nazi-Duitsland maakte zich in de eerste plaats schuldig aan de vervolging van Joodse medeburgers. Nu gaat het, andersom, om de in eerste instantie opname van 800.000 mensen met een andere cultuur, met alle mogelijke trauma’s, waarop het gewoon wachten is dat ze een soort tweederangs Duitsers zullen worden met niet dezelfde toegang tot de arbeidsmarkt e.d. En met alle frustraties en sociale onrust van dien. Het schatrijke Saoedi-Arabië heeft naar verluidt nog geen 1000 vluchtelingen opgenomen. Wrang zou zijn als met de toevloed van grote aantallen moslems antisemitisme in Duitsland toeneemt, en binnen de EU de intolerantie jegens andersdenkenden en andersgeaarden.

Politici hier zul je het niet horen zeggen, maar met Gadaffi en Hussein was er geen exodus en de wereld geen Doos van Pandora. Entropie is de bijna mythische term uit natuurkunde en filosofie, die de huidige toestand nog het beste beschrijft: ieder systeem dat van buitenaf wordt beïnvloed zal uiteindelijk de meest wanordelijke toestand aannemen. Dat geldt voor de EU met de toelating van zoveel vluchtelingen, waarbij het in wezen gaat om een trek van failed states richting geordende samenlevingen. En dat geldt voor het Midden-Oosten en Noord-Afrika waar Westers ingrijpen vooral chaos veroorzaakte. Toch zal meer vrijheid, vrede en tolerantie dáár tot stand moeten komen, dáár verdiend moeten worden, door de mensen die dáár leven.