Sporen van ’t Kofschip regel in het Farsi

Sporen van ’t Kofschip regel in het Farsi

Perzisch of Farsi is een taal van de taalfamilie Indo-Europees. Binnen de Indo-Europese talen valt Perzisch onder de Indo-Iraanse talen. Indo-Iraanse talen zijn onder andere Koerdisch, Afghaans, Hindi en Urdu.
Er zijn morfologische overeenkomsten tussen het Perzisch en Nederlands, waaronder de ’t kofschip regel.
’t Kofschip regel in het Nederlands houdt in dat de voltooid deelwoord van werkwoorden, waarvan het grondwoord op een stemloze klank of te wel met een van de klanken van ’t kofschip eindigen, eindigen met een ‘t’. De onvoltooid verleden tijd van zulke werkwoorden eindigen dan met –t(en). Voorbeelden:

Missen – miste – gemist
Kopen – kocht – gekocht
Kraken – kraakte – gekraakt
Keffen – kefte – gekeft
Pochen – pochte – gepocht

Indien het grondwoord op een stemhebbende klanken zou eindigen, dan eindigt de onvoltooid verleden tijd van zulke werkwoorden met een –d(en). Het voltooid deelwoord van deze werkwoorden eindigt dan met een ‘d’. voorbeelden:

Leven – leefde – geleefd
Proberen – probeerde – geprobeerd
Reizen – reisde – gereisd
Leggen – legde – gelegd
Vloeien – vloeide – gevloeid
Strooien – strooide – gestrooid

In het Farsi worden de werkwoorden met achtervoegsels –tan en – dan gevormd. De keuze van –tan of –dan is afhankelijk van de klank waarmee het grondwoord eindigt. Grondwoorden die eindigen op een van de klanken van ’t kofschip krijgen het achtervoegsel –tan.
Grondwoorden die eindigen op een stemhebbende klank krijgen het achtervoegsel –dan.
De voltooid deelwoord en onvoltooid verleden tijd van deze werkwoorden nemen de –t of –d mee.
Voorbeelden met –tan:

Werkwoord Onvoltooid verleden tijd Voltooid deelwoord Fonetisch Betekenis
Raf-tan Raf-t Raf-teh raf-tan Gaan
Danes-tan Danes-t Danes-teh dānes-tan Weten
Khas-tan Khas-t Khas-teh xās-tan Willen
Bas-tan Bas-t Bas-teh bas-tan Sluiten
Shenakh-tan Shenakh-t Shenakh-teh Šenax-tan kennen

Voorbeelden met -dan:

Werkwoord Onvoltooid verleden tijd Voltooid deelwoord Fonetisch Betekenis
Kar-dan Kar-d Kar-deh kar-dan Doen
Kan-dan Kan-d Kan-deh kan-dan Ingraven
Sho-dan Sho-d Sho-deh Šo-dan Worden
Di-dan Di-d Di-deh dī-dan Zien

De meest productieve werkwoordvorming in het Perzisch is het koppelen van een werkwoord met een voorzetsel, zelfstandig naamwoord, bijvoeglijk naamwoord- of werkwoordelijk naamwoord, of te wel koppelwerkwoorden.