Buitenlandverrader

Na elke ramp, uitgevoerd door mens of natuur, vraagt de verslaggever binnen een paar minuten zich af: “zijn er Nederlanders betrokken in de tragedie.” Ook ik wacht gespannen op het antwoord. Maar hoe belangrijk is die vraag eigenlijk? Uiteraard heeft elk land zijn onderscheidende gewoontes. De Fransman geeft zijn kind, wijn bij het eten. De Japanner buigt zijn rug krom. Als de Bulgaar “nee” schudt bedoelt hij “Ja”. De Zuid Afrikaan noemt links rijden normaal.

En toch zijn er universele zaken die bij elk mens hetzelfde zijn zoals: blijdschap, liefde en ook leed. Als ik de man dood(stil) zie liggen op zijn buik op het Tunesisch strand, met zijn enkel bedolven onder een zandkasteel, die hij vijf minuten daarvoor met zijn dochter heeft gemaakt. Zijn hoofd weg gepixeld. Hoe onbeduidend is zijn nationaliteit dan eigenlijk wel niet. Moet het dicht(er)bij komen om mij echt te raken? Voel ik meer mee, als diegene Nederlander is? De vraag die gesteld wordt aan de politicus: “Het komt nu wel heel dichtbij toch?” Maar wat is tegenwoordig nog ver weg? Binnen vierentwintig uur kun je bijna overal ter wereld komen.

Ik polder een end weg, ik communiceer direct, ik verzuip mijn friet in mayonaise, ik ben gezellig, ik heb gejankt na de verloren finale tegen Spanje, ik kan Sinterklaas wel doodknuffelen, zoveel houd ik van het kneuterige concept. Kortom: ik ben Nederlander. Maar bij tragiek ben ik een mens zonder paspoort. Wellicht vind u mij dan een landverrader. Maar als ik minder meevoel, omdat het een Irakees is en niet een Groninger die (mee)ontploft bij een zelfmoordaanslag, ben ik een buitenlandverrader. Een terrorist rechtvaardigt zijn acties op het feit dat de andere anders zijn in: geloof, huidskleur, denkbeelden of zoiets nietigs als: nationaliteit. Als ik dan moet kiezen? Dan kies ik ervoor om niet naar de verschillen te kijken. Dan maar eenheids(brat)wurst, zonder mijn eigen identiteit te verliezen.

De tranen, bij de moeder van de onthoofde Franse baas, zijn net zo zout als die van de oom, die zijn neefje heeft verloren bij de MH17 ramp. Maxima kreeg veel commentaar toen ze de uitspraak deed: “De echte Nederlander bestaat niet.” We werden geraakt in ons rood-wit-blauwe hart. “Hoezo WIJ bestaan niet? De stroopwafel onderscheidt ons van de rest van de wereld.” Nu denk ik: Misschien was het geen belediging, maar een wens van onze koningin. Niet gek voor een Argentijnse, euhm.. ik bedoel mens