De kracht van de herinnering

In onze maatschappij is dodenherdenking iets abnormaals. Wij egocentrische mensen zijn niet zo bezig met anderen mensen. Het enige wat ons landje tot een geordende chaos maakt is de economie. Maar dat terzijde. Het is daarom een uitzondering dat we op 4 mei de slachtoffers herdenken van de tweede wereldoorlog. Voor de jongere generatie: de tweede wereldoorlog was een oorlog waar miljoenen doden zijn gevallen. Maar nu zonder cynisme: De tweede wereldoorlog is zo gruwelijk en verschrikkelijk geweest, dat zelfs in deze maatschappij er nog aandacht aan besteed wordt.

Om acht uur ‘s avonds keek ik -met enig gevoel van historisch besef- naar dodenherdenking 2015. Ik probeerde twee minuten lang te denken aan hen die hun leven gegeven hebben voor onze vrijheid. Maar juist dan kreeg ik anderen gedachten in mijn hoofd die ik niet wilde hebben. Bijvoorbeeld: ‘zouden die soldaten beseft hebben dat 70 jaar later een generatie de dodenherdenking live mee zou kijken via een klein schermpje?’ of ‘Hoelang zou Maxima voor de spiegel oefenen om zo intens bedroeft te kijken?’

Maar dodenherdenking 2015 was voor mij een uitzondering op de regel. Mijn oog viel plots op een oude man. Toen ik deze man zag, concludeerde ik dat het een oude veteraan moest zijn. Hij stond leunend op een stok en half naar voren gebogen voor zijn rolstoel. Ik weet niet hoe het kwam, maar ik kreeg warempel kippenvel.

Het eerste wat ik dacht was: ‘waarom gaat die man staan, terwijl hij daar bijna de kracht niet voor heeft?’ Ik beantwoorde deze vraag voor mezelf. Deze man is één van de laatsten die weet hoe verschrikkelijk de oorlog geweest is. Deze man weet hoeveel bloed, zweet en tranen gevloeid zijn om te leven, zoals we nu leven. Deze man denkt aan zijn metgezellen die zijn omgekomen en haalt daar kracht uit om twee minuten voor zijn rolstoel te gaan staan. De herinnering geeft hem kracht.

Ik probeerde me in deze man te verplaatsen. Hoe frustrerend zou het voor hem moeten zijn om op te groeien in een maatschappij die de ouderen niet meer serieus nemen. Tieners die niet beseffen dat die ‘oudjes’ het fundament zijn van hun maatschappij. En hoe frustrerend moet het voor deze ouderen zijn dat zelfs de overheid hen niet meer serieus nemen. Het enige wat hen nog op de been houdt is de kracht van de herinnering..

De twee minuten zijn voorbij. Ik sluit de livestream af op mijn IPhone en pak alvast mijn OV-chipkaart om uit te checken bij het volgende station.