Necro-bio

Het begon naar mijn weten met Pim Fortuyn waar de mensen de voorste auto in de rouwstoet met het lichaam van de vermoorde politicus toe klapten. Werd er kort daarvoor bij de theepauze op het werk gesproken over Big Brother met zijn debiele inwoners, nu was de dood ineens populair geworden. Mensen zagen het als een nieuwe uitlaatklep voor hun eigen ingehouden emoties over dit bij ons leven horende aspect.

De dood is inmiddels een media-fenomeen dat breeduit word uitgemeten, vooraf geregisseerd door de overledene en anders wel door zijn familieleden of “vrienden” die er een slaatje uit willen slaan. Zo kan ik me een opname uit het journaal herinneren waarin het lichaam van Harry Mulish in een bootje over de Amstel naar zijn laatste rustplaats werd gevaren. Achter de boot voer een slinger scheepjes mee met aan boord prominenten uit de tv- en een paar uit de schrijfwereld. De schrijver, nooit te beroerd zichzelf voluit in de schijnwerpers te plaatsen, had deze scene vast van tevoren bedacht, om in ieder geval in het acht uur journaal te kunnen komen. Connie Palmen was er ook bij. Nu kijkt ze nooit vrolijk, maar ze wist hoe ze sip in de camera moest kijken. Met I.M. en H.v.M. had ze al aardig kunnen oefenen in het schrijven van een necrologie. Zou H.M. een mooi derde boek kunnen opleveren? Het zou wel mooi in de boekenkast staan: I.M.H.v.M.H.M.. Ik zag het haar denken.

Maar er is altijd baas boven baas: Andre Hazes’ dood in de Arena. Geen slecht woord over ‘s mans zangtalenten, die had hij zeker, maar om nu de Amsterdam Arena af te huren voor een landelijke begrafenis van een populaire volkszanger, live uitgezonden op televisie?

Blijkbaar is er behoefte aan massale herdenkingen van onze bekende overledenen en vinden mensen het in navolging daarvan ook prettig hun eigen dood tot in de puntjes te regisseren. Dan heb ik het niet alleen over beschilderde doodskisten, van pitriet gevlochten doods-manden of bling-bling-sarcofagen, maar om welke muziek waar en wanneer, welke kleur kleding de gasten moeten dragen, wat er mee moet in de kist, op welke plek het graf moet komen of waar men uitgestrooid wil worden. Alles moet mooi in het teken van de dood.

Ik klink misschien cynisch maar ik ben best blij met deze ontwikkeling. Want er is met deze necrologie-biografie, ik noem het kortweg necro-bio, een herwaardering gekomen voor de dood die zo lang is weggestopt. De dood mag weer gezien worden en is weer deel van onze samenleving. Mooi dat de dood er weer.