Je zintuigen en eetgewoontes in je eigen hand

Veronika Polozkova - Dietist 15 apr 2015

Menselijk lichaam heeft een eigenschap om waargenomen zintuiglijke ervaringen te associëren met specifieke producten en gerechten. Eetgewoontes worden dan ook sterk bepaald door eerdere herinneringen van het ruiken, zien en proeven.

Bij geur waarneming wordt in eerste instantie een signaal gestuurd naar je hersenen dat het eetlust bevorderd of onderdrukt. Bij het zien van het eten word het beeld gelinkt met de geur en samen vormen deze een geheugen anker in je hersenen. Gerechten waarvan de geur sterk contrasteert met het beeld veroorzaken verwarring, maar laten ook een sterkere indruk achter. Bij het proeven vindt de derde (consistentie) en de vierde (smaak) waarneming plaats. Deze ervaring wordt ook vergeleken met de eerdere twee (geur en beeld) en het complete plaatje word opgeslagen in het geheugen. Belangrijk is het begrip dat de sensitiviteit van je zintuigen kan variëren afhankelijk van wat je normaal gewend bent te eten. Als je normaal gesproken gerechten eet met een uitgesproken smaak, geur en uiterlijk, dan zal je natuurlijke smaken al gauw niet zo aangenaam vinden. Dit is een concreet voorbeeld van hoe de zintuiglijke gewoontes het eetpatroon beïnvloeden.

Met de moderne kooktechnieken beïnvloeden de producenten en distributeurs van voedingsmiddelen graag onze zintuigen. Deze technieken geven voordeel voor de mensen met allergieën, slechte eetlust en aandoeningen van zintuigen. Echter, worden deze vaker toegepast voor commerciële doeleinden. Smaakmakers, kleurstoffen en aroma’s worden toegevoegd om het product verkoopbaar te maken en vormen tegelijk voedingsgewoontes van consumenten. Terwijl de overheden ervoor moeten zorgen dat de reclamedruk van ongezonde producten verminderd en consumenten juist geïnformeerd worden met de verpakkingen, op huishoudelijk niveau kan ook iets gebeuren.

In praktijk zien we dat de sensitiviteit van de zintuigen kan worden hervormd. Door minder smaakmakers aan tafel en bij bereiding toe te voegen en consumptie van onnatuurlijke producten te beperken, wennen je zintuigen geleidelijk aan natuurlijke smaken. Onderzoeken tonen aan dat mensen die gedurende een periode alleen gerechten zonder toegevoegde smaakmakers hebben gegeten, na afloop melden dat producten die ze vroeger als normaal beschouwden nu veel te uitgesproken smaak lijken te hebben. Het mooie hiervan is ook dat het vaak gepaard gaat met hogere consumptie van gezonde producten. Je zintuigen en voedingsgewoontes zijn dus in je eigen hand!