Julia Osendarp Sport 10 mei 2023, 15:49

Leestijd: 2 minuten

Wat doet een kopbal eigenlijk met het brein?

Als voetballer heb je vast wel eens een bal opgegevangen met je hoofd. Daarnaast gooien profvoetballers hoge ogen als ze met hun bolletje de bal in het doel koppen. Maar wat doet zo’n kopbal eigenlijk met je brein?

De legendarische kopbal van Robin van Persie tijdens het WK voetbal van 2014, maakte diep indruk op zo’n beetje iedere WK-kijker. Maar toch klinken er vragen over de schadelijkheid van het koppen van een bal. En dan met name voor de hersenpan.

Kopbal tijdens voetbal niet goed voor hersenen

Het wetenschappelijke Quest haalt een onderzoek aan onder Zweedse en Schotse profvoetballers. Zij bleken meer kans op dementie te hebben dan anderen van dezelfde leeftijd en status. Anderhalf tot wel 3,5 keer zoveel. Ook onderzochten neurologen de breinen van overleden oud-profvoetballers. Volgens hen zouden de hersenen zonder het voetbal een stuk minder beschadigd zijn geweest.

Neuroloog Jort Vijverberg, die werkzaam is in het Alzheimercentrum van het UMC, vat het tegen Quest zijn bevindingen kort samen. „Ik ben blij dat mijn zoon op tennis zit.” De neuroloog wijst zijn nageslacht erop dat hij tijdens voetbalwedstrijdjes met vrienden beter niet kan koppen. Hij onderzocht onder meer het brein van de overleden oud-profvoetballer Wout Holverda, die dementie kreeg. Holverda was een kopspecialist van Sparta en overleed op 63-jarige leeftijd. Volgens de neuroloog heeft zijn voetbalcarrière bijgedragen aan zijn diagnose. „In de hersenen van Holverda hebben we chronische traumatische encephalopathie (CTE) ontdekt. Dat is een hersenziekte die wordt veroorzaakt door herhaaldelijke hoofdtrauma’s. Voorheen stond het bekend als boksersdementie, inmiddels weten we dat ook andere contactsporters zoals rugbyspelers, ijshockeyers en voetballers een verhoogd risico lopen op CTE.”

Schade aan brein door veelvuldig koppen

Vijverberg legt uit dat een enkele incidentele kopbal niet voor grote problemen zorgt. „Maar als ze telkens een opdonder krijgen, kan de natuurlijke balans verstoord raken en krijgen hersenen onvoldoende kans om te herstellen. Dit kan leiden tot zenuwverlies en mogelijk dementie.”

Iets wat ook bij Holverda gebeurde. „Holverda heeft in trainingen en wedstrijden heel veel gekopt. We zijn daarom tot de conclusie gekomen dat de dementie in zijn geval is veroorzaakt door zijn verleden als voetballer.”

Waarschuwing voor fitnessmiddelen: ‘Zijn gevaarlijker dan je denkt’