Johan van Boven Sport 11 nov 2018, 18:56

Leestijd: 10 minuten

Valkenier Vitesse: Verhaal over m’n oog is niet waar

In de rubriek ‘In het spoor van…’ gaan we op pad met iemand uit de sportwereld. Vandaag volgen we Gerard van den Brink, de eigenaar van zeearend Hertog II die zaterdag voorafgaand aan Vitesse-FC Utrecht weer zijn rondje vloog door het stadion.

17:29 uur

‘Welkom in De Valk’ staat er op een bordje langs de weg, die ons naar het huis van Gerard van den Brink leidt. Het kan bijna geen toeval zijn dat het buurtschap in de gemeente Ede zo heet. En dan wonen hij en zijn vrouw Bettine ook nog eens op de Lage Valkseweg. „De hele buurt is naar ons vernoemd”, grapt de Valkenier. „Nee hoor, het is puur toeval. Ik ben hier twee deuren verderop geboren, maar toen bestond De Valk allang.”

De Van den Brinks zijn de eigenaren van De Valk Roofvogels. Met hun dieren verzorgen ze demonstraties, workshops, bedrijfsfeesten en laten ze op bruiloften de ringen bezorgen door een van de gevleugelde vrienden. Ook laten ze al tien jaar een arend door het stadion van Vitesse vliegen, vlak voor elke thuiswedstrijd van de club. Vanavond staat het duel met FC Utrecht op het programma en voor de aftrap zal Hertog II weer een rondje vliegen om de supporters in de juiste stemming te brengen.

17:40 uur

„Ik heb vanmiddag al een grote kippenpoot voor hem klaargemaakt”, zegt Van den Brink aan de eettafel in de keuken. „De hele dag ben ik er mee bezig. Ik probeer alle rituelen zo veel mogelijk hetzelfde te doen. Dat is puur voor mezelf, uit bijgeloof. Zo rijd ik altijd naar het stadion en Bettine rijdt terug. En er staat altijd een hele grote kippenpoot op het menu. Die maak ik bij zijn volière klaar, zodat hij weet hoe laat het is. Dan begint hij te roepen en te schreeuwen, omdat hij in de gaten heeft dat we weer naar de Gelredome gaan. Opwinding.”

18:07 uur

Er klinkt een keihard gekrijs als Van den Brink met Hertog II naar zijn bestelbus loopt. „Hij heeft er duidelijk zin in”, zegt de valkenier. „Het komt wel eens voor dat ik voel dat hij niet zo lekker in zijn vel zit. Dan laat ik hem een kleiner rondje vliegen door het stadion. Het is ook wel eens voorgekomen dat ik Hertog helemaal niet heb laten vliegen. Bijvoorbeeld als ze van die sfeeracties met papieren linten hebben. Dan laat ik hem gewoon niet vliegen, ik wil geen risico nemen dat er iets misgaat. Fans vragen me dan waarom hij niet de lucht in gaat, want de supporters vinden het alleen maar mooi natuurlijk. Maar stel dat hij door die linten heen vliegt en geen weg terug meer kan vinden. Weet jij veel wat er dan gebeurt. Op een gegeven moment hadden ze bij Vitesse een soort laserpen aangeschaft waarmee vogels konden worden verjaagd. Er zaten namelijk kraaien, die de hele boel onderscheten. Hertog vloog een rondje en toen hij op mijn hand zat, keek hij neurotisch om zich heen. Ik had geen idee waar het aan lag. Totdat ik navraag ging doen en iemand over die laser begon. Ik heb vriendelijk verzocht dat ding volgende keer uit te laten… Een vogelverjaagding terwijl ik daar met mijn vogel moet vliegen. Dat kan niet! Ook als er vuurwerk is, moet ik alles heel goed checken. Het mag niet gebeuren dat het wordt afgestoken als Hertog in de lucht is.”

18:22 uur

Hertog II wordt achterin het bestelbusje in een speciale vervoerskist gezet. Er staat II achter de naam van de zeearend, omdat Van den Brink tien jaar geleden met een andere Hertog aan het avontuur bij Vitesse begon. Technisch directeur Marc van Hintum had bij de Portugese club Benfica een roofvogel zien rondvliegen en dat wilde hij in Arnhem ook graag invoeren. Van den Brink moest er goed over nadenken, toen Van Hintum hem met dat verzoek belde. „Omdat het niet eenvoudig is om een arend door een stadion te laten vliegen. Uiteindelijk ging ik er toch op in, omdat het een mooie uitdaging was.”

De vechtarend is inmiddels overleden. „Ik wil er niet al te veel over zeggen, maar het was achteraf geen goede keuze om zo’n vogel te gebruiken. Ik wilde het stoerder aanpakken dan Benfica, maar dat was een domme beslissing. Laten we er verder maar over ophouden. Nee, niet omdat het te emotioneel voor me is. Ik hoor valkeniers wel eens zeggen dat hun vogels kinderen voor hen zijn, maar die vlieger gaat bij mij niet op. Ik wil er gewoon liever niets over vertellen.”

19:01 uur

Van den Brink en zijn vrouw komen aan bij de Gelredome. Op de parkeerplaats is het gekrijs duidelijk te horen. De houten kist gaat open en op een speciale handschoen wordt Hertog II door zijn baasje naar de hoofdingang van het stadion gedragen. „Kijk pap! Daar is de adelaar”, roept een jongetje enthousiast, terwijl hij ietwat angstig achter de rug van zijn vader verdwijnt. De zeearend werkt als een magneet op de supporters die zich rond de hoofdingang begeven. Ze willen allemaal een foto maken. Op gepaste afstand, dat wel. Want het enorme beest is niet alleen prachtig om te zien, maar ook angstaanjagend. „Ik zorg er zelf ook altijd voor dat de mensen niet te dichtbij komen”, zegt Van den Brink. „Je weet namelijk nooit. Voor je het weet rukt hij zo iemand zijn oor eraf.”

Hij zegt het met een glimlach, maar de valkenier mist zelf een oog. Talloze keren heeft hij al verteld dat hij ooit te grazen is genomen door een roofvogel, die er met zijn poot voor zorgde dat Van den Brink voor de helft blind werd. Hij valt stil, lijkt even diep na te denken, glimlacht en zegt dan: „Zal ik je iets vertellen? Dat verhaal is helemaal niet waar, dat heb ik verzonnen. Mijn linkeroog zit niet dicht omdat ik ben aangevallen door een vogel. Op mijn vijftiende was ik aan het klussen en gebeurde er een ongelukje met een slijptol. Er kwam iets in mijn oog, maar ik ben er nooit mee naar een dokter geweest. Daardoor ging het ontsteken en werd er heel veel schade aangericht. Later heb ik ook nog eens een motorongeluk gehad, waarbij ik op datzelfde oog terechtkwam. Vandaar dat dit oog nu helemaal dicht zit en ik er niets mee kan zien. Het heeft niets met vogels te maken. In het begin vond ik het een mooi sterk verhaal. Mensen blijven er maar naar vragen. Tijdens demonstraties krijgen we zo vaak de vraag of het door een vogel komt dat we altijd maar gewoon ja zeggen. Ooit zei ik tegen iemand van een televisieprogramma wat de waarheid was, maar hij zei dat het verhaal van de aanval door een roofvogel veel mooier was voor het programma. Op die manier bleef dat verhaal in de wereld. Maar nu zeg ik tegen heel Nederland: ik heb dat verhaal bedacht, het is niet waar.”

19:10 uur

Van den Brink loopt met Hertog II door de catacomben van het stadion. Aan het eind van de gang waar ook de kleedkamer van Vitesse zit, stapt hij een bijna lege ruimte in. Er staat alleen een tafel in die op zijn kant is gelegd, zodat Hertog II eventueel op de poten kan zitten. Hier kan de vogel zich net als de spelers rustig voorbereiden. Van den Brink doet het licht uit en sluit de deur. Even rust voor zijn zeearend.

Hoort zo’n dier wel thuis in een stadion, waar straks 15.131 toeschouwers een hoop herrie maken? „We laten hem bij ons elke dag vliegen. En dit is ook gewoon een goede training voor hem. Als hij het echt niet zou willen, zou hij op de hand van Bettine blijven zitten en geen rondje door het stadion vliegen. Of dan zou hij ergens in de nok gaan zitten en denken: ’Bekijk het maar!’ Maar zo gaat het niet. Hij komt altijd naar mij toe, omdat hij heel goed getraind is. Het wordt pas zielig als zo’n vogel niet goed getraind is en niet weet wat hij met een onverwachte situatie aan moet. Ik heb er best vaak discussies over met mensen en dan vertel ik dat wij het allerbeste voor hebben met onze dieren. In Alaska hebben zeearenden geluk als ze de winter overleven. Hertog II is nu 9,5 jaar en kan misschien wel 40 jaar worden. Hij kan dagelijks zo veel vliegen als hij maar wilt en krijgt altijd zijn natje en droogje. Wie heeft het dan beter?”

19:20 uur

Bettine gaat met Hertog naar de bovenste verdieping van het stadion om hem over pakweg een kwartiertje los te laten. Haar man pakt intussen aan de rand van het veld een karretje met daarop de stok waar Hertog straks op moet landen. Hij rijdt de landingsplek naar het doel voor de tribune met de fanatieke aanhang. „Laatst ging hij op de lat zitten. De mensen op de tribunes vinden dat prachtig, maar ik heb het liever niet. Alles moet bij mij altijd volledig volgens planning gaan.”

19:30 uur

Een kwartier voor de aftrap. De zenuwen nemen toe bij Van den Brink, die ondanks al die jaren nog steeds klamme handjes heeft als Hertog zich gereed maakt voor de vlucht. „Het wordt gelukkig wel steeds minder met de zenuwen. Vroeger raakte ik er echt van aan de schijt, nu niet meer. Als hij eenmaal vliegt, ben ik niet meer nerveus. Dan moet ik gewoon geconcentreerd zijn. Mijn ergste nachtmerrie is dat hij ergens tegenaan vliegt. Helemaal in het begin heb ik één keer gedacht dat het mis ging. Door de weerkaatsing van het glas in de skyboxen dacht hij dat hij mij zag staan, maar dat was mijn spiegelbeeld. Ik was bang dat hij tegen de ruit zou knallen, maar gelukkig ging het net goed. Hertog heeft ook wel eens het net bij het uitvak geraakt, maar dat kan hij wel hebben. In de natuur vliegen ze veel vaker tegen dingen aan. Het zou me niets uitmaken als hij het stadion uit vliegt. Dan heb ik hem binnen een paar uur weer gevonden. Aan het gedrag van andere vogels kan ik namelijk zien waar hij is. Dan barst het op een plek plots van de kraaien die hun territorium willen afbakenen en hem proberen weg te jagen. Maar Hertog II is heel betrouwbaar. Ik kan het natuurlijk niet voor 100 procent zeggen, maar toch wel 99 procent.”

19:33 uur

Vanuit een lege skybox ziet Bettine dat haar man zijn duim omhoogsteekt. Het is tijd voor actie. Onder begeleidende muziek start Hertog II zijn vlucht door het stadion van Vitesse. Gejuich vanaf de tribunes. Al snel blijkt hij geen hele grote ronde te maken. De zeearend cirkelt even boven zijn baasje, voordat hij de landing inzet. Een sappige konijnenpoot is de beloning. Van den Brink en Hertog maken een kleine ereronde langs het veld, waar weer talloze supporters met het dier op de foto willen.

19:46 uur

De bal rolt en Hertog II zit in zijn kleedkamer inmiddels heerlijk van een nieuw portie kip te genieten. „Hij heeft het goed gedaan, dit is zijn beloning. Door de combinatie van regen en de stadionlampen voelde hij zich niet helemaal op zijn gemak; vandaar het iets kleinere rondje. Maar het ging prima hoor. Hij neemt nu uitgebreid de tijd om te eten. Kunnen wij mooi een bak koffie gaan drinken en de wedstrijd kijken. Dan halen we Hertog II weer op uit de kleedkamer en kunnen we terug naar huis. Een zege van Vitesse zou de avond compleet maken.’’

21:46 uur

De thuisploeg wint met 2-1, dus gaat Van den Brink met een brede glimlach op de bijrijdersstoel van het bestelbusje zitten. Terug naar buurtschap De Valk.

Check hier de voorgaande edities van ‘In het spoor van…’: