Johan van Boven Sport 19 jun 2018, 05:02

Leestijd: 4 minuten

Klotsoksels en hartslag van 180 bij de videoscheids

In de studio van de NOS zuchtte Rafael van der Vaart zondagavond nog maar eens diep. „We hebben het nu wéér over een beslissing van de videoscheidsrechter”, zei hij na de wedstrijd tussen Brazilië en Zwitserland. „Ik heb er eigenlijk helemaal geen zin meer in.”

De VAR (video assistant referee) zou het voetbal eerlijker moeten maken en voor minder discussies over doelpunten en rode kaarten moeten zorgen. Maar nu de videoscheids voor het eerst actief is tijdens een WK blijken 33 camera’s niet altijd voldoende om onduidelijkheid rond spelsituaties weg te nemen.

Duwtje

Neem het doelpunt van de Zwitsers tegen torenhoge favoriet Brazilië. Steven Zuber kopte de gelijkmaker binnen, nadat hij overduidelijk verdediger Miranda een duwtje had gegeven. Licht of niet; in de spelregels staat dat het niet mag. De VAR greep echter niet in. Ook was er discussie over een strafschopsituatie, waarbij Gabriel Jesus werd vastgehouden door Manuel Akanji. Ook dit keer liet scheidsrechter César Ramos doorspelen en hield videoscheidsrechter Paolo Valeri zich gedeisd.

Door deze beslissingen zal de druk op de videoscheidsrechter de komende weken alleen nog maar groter worden. De tendens in de huiskamers is tenslotte: hij heeft (slomo)beelden van 33 camera’s tot zijn beschikking en hij ziet het nóg niet! De Nederlandse videoref Danny Makkelie weet als geen ander hoe zwaar die last op schouders kan drukken. Hij is een van de voorlopers op dit gebied, maar zijn hart begint nog steeds sneller te kloppen als hij in Moskou vanuit een studio een scheidsrechter moet assisteren.

„Tijdens de allereerste wedstrijd die ik als videoscheidsrechter deed, een oefenwedstrijd tussen Italië en Frankrijk in 2016, was er sprake van een heel lastige beslissing. Het zweet brak me uit. Na vijf minuten moesten we al beslissen of een speler met een rode kaart het veld moest verlaten. Jeetje mina… Dan schieten er allerlei gedachten door je hoofd. Als ik nu ingrijp, hoe reageert de FIFA daarop? En het publiek? En de media? Wat vindt de scheidsrechter ervan? Als videoscheidsrechter ben ik daarom veel zenuwachtiger dan wanneer ik op het veld sta. Nu nog steeds. Ook als ik overtuigd ben van mijn gelijk, voel ik mijn hart sneller kloppen als ik op de knop druk om in te grijpen. Iedereen heeft een mening over voetbal. Dat is niet leidend, maar als videoscheids hoop je wel dat iedereen het thuis voor de tv en in praatprogramma’s met je eens is.”

Voor de buis

Ondanks die eerste ervaring werd Makkelie direct gegrepen door de nieuwe functie in scheidsrechtersland. Met klotsoksels en een hoge hartslag genoot hij van de belangrijke bijrol. „Het is een prachtige uitdaging. Inmiddels ben ik een stuk zelfverzekerder, durf eerder beslissingen te nemen. Ook door heel veel te trainen. Je moet een gevoel ontwikkelen voor dingen die op het veld niet mogen. Tijdens traningen hebben wij beelden gezien van overtredingen die niemand zag, maar wel gemaakt werden. Het is heel gevaarlijk om te denken: oh, er gebeurt niet zo veel tijdens deze wedstrijd. Bij elke situatie moet je denken: dit zou iets kunnen zijn, ik wil de beelden nog even terugzien. Je kunt het beter een keer extra checken dan dat je drie minuten later wordt verrast door een herhaling op televisie, waardoor iedereen thuis roept: hoe heeft hij dit kunnen missen?!”

In aanloop naar het WK trainden de videoscheidsrechters misschien nog wel vaker dan de spelers. Makkelie: Dat was heel belangrijk, vooral omdat niet alle videoscheidsrechters evenveel ervaring hebben. Maar we kunnen heel veel trainen, maar het gaat om de echte wedstrijden. Tijdens een training gaat mijn hartslag niet omhoog naar 180, terwijl dat gedurende een wedstrijd wel gebeurt.”

Zweten

Dat is tijdens het WK nog een stukje intenser. Het is tenslotte het allerhoogste voetbalpodium, waar op je niet voor paal wilt staan door een fout te maken waardoor het verloop van een wedstrijd sterk wordt beïnvloed. „FIFA heeft maar één doel: het project van de videoscheids moet slagen. Daar zijn wij uiteindelijk verantwoordelijk voor.” Makkelie lachend: „Van die gedachte alleen al ga ik zweten.”