Johan van Boven Sport 28 mei 2018, 05:43

Leestijd: 4 minuten

‘Ik mocht hem niet, maar nu hou ik van Ronaldo’

De schwalbes, nare gebaartjes en het overschot aan narcisme vond hij vreselijk, net als zo veel andere voetballiefhebbers. Maar nu Jan-Cees Butter een boek over Cristiano Ronaldo heeft geschreven, is hij van de Portugees gaan houden. „Steeds een beetje meer”, aldus de 36-jarige schrijver en freelance journalist, verantwoordelijk voor de Hard Gras-special ‘Het ongewenste kind’.

Vanwaar die ommekeer?

We hebben allemaal weleens gedacht: doe niet zo raar, doe niet zo arrogant. Ik ook. Voor het boek heb ik een reis door het leven van Ronaldo gemaakt om uit te zoeken waar zijn gedrag vandaan komt. Ik ben op Madeira geweest, het eiland waar hij is geboren. In Lissabon, Manchester en Madrid. Van lieverlee zijn die puzzelstukjes op zijn plek gevallen. Hij heeft het applaus en de waardering simpelweg nodig. Er schuilt namelijk een heel treurig verhaal achter Ronaldo. Zijn vader liep een oorlogstrauma op in Afrika, waar hij vocht voor Portugese kolonies. Toen hij terugkeerde naar Madeira, is hij aan de drank geraakt. Vervolgens kreeg hij vier kinderen van wie Ronaldo de laatste was. Maar zijn moeder heeft er alles aan gedaan om die zwangerschap af te breken. De huisarts wilde niet meewerken aan een abortus, omdat dat nogal gevoelig ligt in een katholiek land als Portugal. Vervolgens dronk ze veel donker, gekookt bier en liep ze veel hard in de hoop de zwangerschap af te breken. Dat is haar niet gelukt, dus kwam Cristiano toch ter wereld.

Hij was dus letterlijk een ongewenst kind?

Ook na zijn geboorte heeft hij een gebrek aan liefde ervaren. Dat heeft hij altijd willen compenseren met wat hij ontzettend goed kan: voetballen. Op die manier wil hij aan ons allemaal – en natuurlijk vooral aan zijn moeder – laten zien dat hij het wél waard is om te leven.

Krijg hij uiteindelijk wel waardering van zijn ouders?

Zijn vader was eigenlijk al reddeloos verloren toen hij terugkeerde uit Afrika. Als hij shirtjes van zijn zoon kreeg met zijn handtekening erop, verkocht hij die om zelf drank te kunnen kopen. Hij is zelden in Manchester geweest om zijn zoon in het shirt van United te bewonderen. In die periode is hij op 52-jarige leeftijd overleden. Een dag na de dood van zijn vader stond Ronaldo met Portugal op het veld tegen Rusland in de kwalificatiereeks voor het WK van 2006. Dat was heel omstreden, maar hij wilde juist voor zijn vader die wedstrijd spelen. Ronaldo speelde fantastisch, maar scoorde niet.

En de band met zijn moeder?

Die is goed. Ronaldo is een echte familieman. Als hij in het stadion van Real scoort, rent hij daarna altijd naar de hoek van de skybox waar zijn familie, vrienden en zaakwaarnemer zitten. Ik denk dat zijn moeder nu écht van haar jongste zoon houdt. Door al die verhalen heb ik een soort medelijden en empathie voor hem gekregen. Ik snap nu dat hij dat applaus, de doelpunten en de roem nodig heeft. Daar doet hij elke dag alles voor. Alles! Daar zijn krankzinnige anekdotes over. Zo ontsnapte hij in de jeugd bij Sporting Lissabon een dag voor de wedstrijd ’s avonds laat uit het hostel om het krachthonk in te kunnen duiken.

Je hebt alle steden bezocht van de clubs waar hij heeft gespeeld. Op welke plek ligt de sleutel van zijn succes?

Manchester. Trainer Alex Ferguson is heel belangrijk voor hem geweest, dat was een vaderfiguur voor Ronaldo. Ik heb met de Nederlandse assistent-trainer René Meulensteen gesproken en die vertelde dat Ronaldo zich op een ongelooflijke manier heeft ontwikkeld bij Manchester. Koppen kon hij nog niet zo goed, datzelfde gold voor meeverdedigen en ballen afpakken. Dus zijn ze daarmee aan de slag gegaan. Bovendien had hij in zijn hoofd: ik moet eerst drie man passeren met een schaar en dan de bal in de kruising schieten. Bij Manchester leerde hij dat het juist veel eenvoudiger kon en moest. In Engeland is Cristiano een veel completere voetballer geworden. Bij Real Madrid hoefde hij niet heel veel meer te leren. Trainer Zidane weet als geen ander wat hij nodig heeft. Dat is heel simpel: gewoon vertellen dat hij de beste voetballer ter wereld is, klaar. Zo moet je Ronaldo voeden.

Wat wist je absoluut nog niet van Ronaldo voordat je aan de reis door zijn leven begon?

Waarom hij geen tatoeages heeft. Ronaldo blijkt een paar keer per jaar bloed te doneren en dat kan niet als je een inktnaald in je lijf hebt gehad. En dat hij ontzettend veel geld geeft aan goede doelen. Zo heeft hij op Madeira een kankercentrum opgezet en toen er onlangs een overstroming was, heeft hij de ziekenhuiskosten voor alle slachtoffers voor zijn rekening genomen. Door al dat soort dingen neem ik zijn vervelende gebaartjes nu voor lief.

Hoop je dat de lezers van Hard Gras ook meer van Ronaldo gaan houden?

Ik hoop dat mensen meer bewondering voor hem krijgen. Ten eerste natuurlijk vanwege zijn waanzinnige prestaties op het veld, ten tweede vanwege de achtergrond van zijn gedrag. Hopelijk gaat iedereen iets meer van hem houden.