Jeroen Haverkort Sport 13 feb 2018, 11:20

Leestijd: 5 minuten

‘Zelfs Paralympics zijn groter dan Winterspelen’

De Zomerspelen spreken veel meer tot de verbeelding dan de Winterspelen. Hoe kan dat toch?

Verschil in grandeur

Wat hebben Athene, Londen, Moskou, Amsterdam, Beijing, Sydney en Los Angeles gemeen met Sankt Moritz, Grenoble, Lillehammer en Sotsji? Al deze plaatsen organiseerden ooit de Olympische Spelen. Al is er één verschil: genoemde wereldsteden organiseerden de Zomerspelen, terwijl in het rijtje ‘gehuchten’ ooit de Winterspelen werden gehouden.

„Dat is inderdaad opvallend”, lacht sportmarketeer Bob van Oosterhout van Triple Double. „Het geeft duidelijk het verschil in grandeur aan, maar je kunt natuurlijk niet overal Winterspelen houden. Doordat je afhankelijk bent van weer en bergen is het logisch dat de Winterspelen over het algemeen in een wat meer afgelegen gebied wordt georganiseerd.”

Arm gebied

Pyeongchang is geen uitzondering op die regel. Het district, 180 kilometer ten zuidoosten van hoofdstad Seoul waar in 1988 de Zomerspelen werden gehouden, telt rond de 50.000 inwoners. Het ligt in een van de armste gebieden van Zuid-Korea, in de provincie Gangwon-do. Een provincie, die voordat bekend werd dat het de 23e editie van de Winterspelen mocht organiseren, vrijwel onbereikbaar was. Wie er naartoe wilde moest over hoge bergruggen rijden of op een gammele trein stappen.

In 2010 en 2014 probeerde Zuid-Korea de Spelen ook al naar het gebied te halen. Bij ieder bid werden de faciliteiten en infrastructuur opgeknapt. Er werden snelwegen aangelegd en tunnels en sporen voor hogesnelheidstreinen. En toen de Winterspelen uiteindelijk echt werden binnen gehaald, verschenen ook de stadions, skipistes en de ijsbaan. In totaal investeerde Pyeongchang 13 miljard euro in de Winterspelen en hoopt het minstens het dubbele eraan te verdienen.

3x groter

Van Oosterhout ziet dat niet gebeuren. „Rio de Janeiro – waar twee jaar geleden de Zomerspelen werden gehouden – haalde aan directe inkomsten 5,9 miljard euro uit de markt. Bij de vorige Winterspelen hield Sotsji 2,7 miljard over. En dat verschil zit hem vooral in de uitzendrechten. In Rio was dit 4,1 miljard, in Sotsji 1,2 miljard. Wat wel opvallend is dat de sponsorinkomsten in Sotsji voor het eerst de grens van een miljard passeerden. Maar dat kwam alleen omdat Poetin de Russische bedrijven ‘vriendelijk toesprak’. Over het het algemeen is alles bij de Zomerspelen drie keer groter en haal je er drie keer meer uit.”

„Dat geldt zeker voor de eetzaal”, lacht Jeroen Straathof als hem gevraagd wordt naar het verschil in grootte tussen de Winter- en Zomerspelen. Straathof kwam in 1994 uit op de Winterspelen in Lillehammer waar hij negende werd op de 1500 meter schaatsen. Tien jaar later werd hij in Athene met de baanwielrenploeg vijfde op de achtervolging. „In Lillehammer zaten we met de Nederlandse ploeg in een muziekschooltje. Er gezellig, maar ook afgesloten voor de rest van het olympische dorp. De andere atleten zag ik alleen soms bij het eten. Het was allemaal erg kleinschalig. Maar toen ik in Athene voor het eerst de eetzaal binnenkwam had ik echt iets van: ‘wow, dit is groot’. Die eetzaal heet een enorme indruk op mij gemaakt.”

Uniek

„Zelfs de Paralympics zijn groter dan de Winterspelen”, aldus Straathof, die in 2000 ook meedeed aan de Paralympics in Sydney en hierdoor wereldwijd de enige sporter is die uitkwam op de Zomerspelen, Winterspelen en Paralympics. Hij won in Sydney als piloot van de visueel beperkte baanwielrenner Jan Mulder goud op de achtervolging. „Tenminste, als ik Lillehammer vergelijk met Sydney. Maar in Lillehammer zaten we dus in dat muziekschooltje en was er ook nog geen Holland Heineken House. Maar in mijn beleving waren er bij de Paralympics meer toeschouwers en ook meer media.”

Dat de Winterspelen kleiner zijn dan de Zomerspelen heeft ook te maken dat de eerste Winterspelen pas in 1924 werden gehouden, terwijl de eerste Zomerspelen in 1896 werden georganiseerd. Dat kwam omdat de grondlegger van de Zomerspelen, Pierre de Coubertin, geen voorstander was van een speciaal evenement voor wintersporten.

Opmars

„Historisch gezien zijn de Winterspelen altijd het kleine broertje geweest van de Zomerspelen”, weet ook van Oosterhout. „In alles zijn de Zomerspelen groter. De Zomerspelen in Rio telde 28 sporten, bij de Winterspelen heb je te maken met maar 7 sporten. Er zijn genoeg continenten waar de Winterspelen totaal niet leven. Alleen de vroegere Sovjet-Unie, nu Rusland en de VS vindt je bij beide evenementen terug op een hoge plek in de medaillespiegel. Maar je zag geen enkele Chinese atleet op het podium in Sotsji, terwijl China wel een grootmacht is op de Zomerspelen. En bij Noorwegen is het net andersom. Bij ons leeft eigenlijk ook alleen maar het schaatsen, een uitzondering daargelaten zoals de gouden plak van snowboardster Nicolien Sauerbreij op de parallelslalom tijdens de Winterspelen van 2010 in Vancouver.”

Toch zijn de Winterspelen aan een opmars bezig. Van Oosterhout komt met wat cijfers waaruit blijkt dat de waarde van de Winterspelen toeneemt: „Het bedrag dat het Internationaal Olympisch Comité aan ieder organiserend land betaald is in de laatste twaalf jaar met een kleine 300 miljoen euro gestegen. Salt Lake City kreeg in 2002 nog 552 miljoen van het IOC, terwijl Sotsji 833 miljoen euro opstreek. Ook de sponsorprogramma’s leveren steeds meer op. In 2002 was dit ongeveer 500 miljoen euro, terwijl Sotsji door de grens van een miljard knalde. Oké, dat had wel veel te maken met de overtuigingskracht van onze vriend Poetin, maar Pyeongchang kan naar schatting 700 miljoen tegemoetzien en dat is toch het dubbele van Turijn 2006.”

Succes

En hoewel de Zomerspelen in alle opzichten groter zijn dan de Winterspelen, komt Van Oosterhout nog met een leuk feitje ter afsluiting: „De Winterspelen van Sotsji werden door het Nederlandse publiek beter bekeken dan Rio 2016: 14 tegen 12,7 miljoen. Dat kwam door de 24 medailles, want wij houden van succes. Dat zie bijvoorbeeld ook bij het damesvoetbal en de Formule 1 terug, maar ook doordat je in de winter minder concurrentie hebt. Want naast de Spelen had je in de zomer van 2016 nog de het EK voetbal, de Tour de France, de EK atletiek en Roland Garros.”

Rio versus Sotsji

Inkomsten Zomerspelen Rio2016:
– Uitzendrechten: 4,1 miljard (4x meer dan Olympische Spelen van Athene in 2004); 70% van de totale inkomsten.
– 20% van de totale opbrengsten komt uit sponsoring, 900 miljoen komt uit IOC-sponsorships, en 1,3 miljoen uit lokale deals.
– Ticketing: 321 miljoen.
– Marketing rechten en licenties leveren ongeveer 300 miljoen op.
– Streams leveren Rio de Janeiro 250 miljoen op.
Totaal: 5,9 miljard euro.

Inkomsten Winterspelen Sotsji2014:
– Inkomsten uit uitzendrechten 1,2 miljard.
– Ticketing: 205 miljoen.
– Sponsoring: 1 miljard (voor de eerste keer door de miljard-grens).
– Marketing rechten en licenties ongeveer 35 miljoen.
– Streams onbekend.
Totaal: 2,7 miljard euro.