Jeroen Haverkort Sport 16 feb 2018, 06:00

Leestijd: 7 minuten

Akwasi Frimpong: Johan Cruijff noemde mij een held

Akwasi Frimpong suist met 130 kilometer, ‘head down’, van een ijsbaan af met een minuscuul sleetje. ‘De eerste keer vond ik doodeng’, lacht de Ghanees.

8 Jaar

Zijn slee is gemaakt van plastic en metaal, 1.20 meter lang, niet dikker dan 20 centimeter en 33 kilogram zwaar. De Ghanese vlag staat er prominent op, maar Frimpong heeft ook een plekje ingeruimd voor de Nederlandse driekleur en de ‘Stars and Stripes’ van de Verenigde Staten. "Die vlaggen op mijn slee symboliseren mijn reis", zegt Frimpong, die in Pyeongchang uitkomt op het onderdeel skeleton.

Zijn reis is bijzonder en inspirerend. Frimpong kwam als 8-jarig jochie naar Nederland. Toen hij drie jaar oud was vertrok zijn moeder uit Ghana om in Amsterdam een nieuw bestaan op te bouwen. "Ze beloofde ons te halen zodra ze een baan had en hield woord. Samen met mijn broer Kofi vloog ik in 1995 naar Nederland. In vijf jaar tijd had ik mijn moeder maar één keer gezien. Mijn oma in Ghana was eigenlijk mijn moeder. Zij zorgde voor haar negen kleinkinderen, terwijl haar kinderen ergens anders een bestaan probeerden op te bouwen. We woonden met zijn allen in een ruimte van vier bij vijf meter, maar het was fantastisch, ik had daar alles."

Ongemakkelijk

Frimpongs moeder was in de Bijlmer neergestreken. "Het was zwaar, heel zwaar. Alles was anders: het land, de taal, het weer, de mensen. Daarnaast moest ik aan mijn moeder wennen. Eigenlijk was het een compleet onbekende vrouw voor me, ik had haar amper gezien of gesproken. Er was geen internet of mobiele telefoon zoals nu. We konden niet even skypen, facebooken of chatten. Ik begreep waarom ze uit Ghana vertrok. Dat deed ze om haar kinderen een toekomst te geven. Maar het voelde in het begin raar en ongemakkelijk om bij haar te zijn."

In plaats van in een hoekje te gaan zitten kniezen, besloot Frimpong actie te ondernemen. "In Ghana had ik veel vriendjes. Dat wilde ik in Nederland ook, maar hoe maak je contact als je de taal niet spreekt? Ik ging daarom iedere zaterdag naar bibliotheek de Amsterdamse Poort om mijn Nederlands bij te spijkeren."

Isoleercel

Frimpong heeft een dubbel gevoel bij Nederland. "Ik heb dertien jaar keihard moeten knokken voor een verblijfsvergunning. Nederland is een prachtig land waar de kansen voor het oprapen liggen, maar dan moet je wel legaal zijn. Nu was het net een snoepwinkel waar ik niks uit mocht pakken, terwijl de kinderen om me heen zich volstouwden. Ik had het gevoel in een isoleercel te zitten. De overheid heeft heel veel fouten gemaakt. Ik had het gevoel dat ze ons geestelijk wilden breken. Om de drie maanden lag er een gele brief op de deurmat waarin stond dat we het land uit moesten. Maar ik wilde nooit een slachtoffer zijn, dus ik ben doorgegaan."

Cruijff

Sport zorgde voor afleiding en positieve energie. Frimpong bleek een talentvolle atleet, de 200 meter werd zijn domein. Op zijn vijftiende werd hij gescout door de voormalige Surinaamse sprintkampioen Sammy Monsels, twee jaar later werd Frimpong Nederlands kampioen op de 200 meter. Als illegaal mocht hij niet studeren, maar de Johan Cruyff College ontving hem met open armen. "Dat is wél het mooie van Nederland. Ondanks mijn problemen met de overheid, kreeg ik de steun van heel veel mensen. Ik werd beoordeeld op mijn karakter. Ik geloof ook echt in de spreuk ‘wie goed doet, goed ontmoet’ en ‘hard work pays of’. Ik behaalde uitstekende cijfers en qua sporten ging het ook steeds beter. Mijn strijd om de Nederlandse nationaliteit te krijgen werd steeds meer een gezamenlijke strijd in plaats van een eenzame strijd. Zo noemde Johan Cruijff mij een held op televisie. Johan Cruijff! Dat was ongelooflijk. Maar ook Mark Tuitert is een grote steun. En ik heb fantastische leraren en trainers gehad. Daarom zal Nederland altijd een speciale plek in mijn hart hebben."

Frimpong droomde van de Olympische Spelen van Londen in 2012, maar zijn illegale status zorgde voor veel onrust in zijn hoofd. Toen Frimpong een ernstige enkelblessure kreeg, werd hij voor de zoveelste keer met zijn neus op de feiten gedrukt dat hij zonder Nederlands paspoort was overgeleverd aan de genade van anderen. Geen enkele fysio wilde Frimpong behandelen, totdat hij Michael Davidson tegenkwam. Hij hielp Frimpong wel, maar het duurde daardoor wel drie jaar voordat Frimpong weer competitief was.

Murw gebeukt

"Ik was murw gebeukt, zag geen mogelijkheden meer in Nederland. Van andere studenten hoorde ik dat er mogelijkheden waren om in Amerika een sportbeurs te krijgen. Ik zag daar meer kansen om me te ontwikkelen dan in Nederland. Sommige leraren raadden me het af om naar Amerika te gaan. Ook al was ik illegaal, ik had hier toch een netwerk opgebouwd? Wat moest ik in Amerika? Daar moest ik weer helemaal opnieuw beginnen."

Maar Frimpong was zeker van zijn zaak en koos ervoor naar Salt Lake City te verhuizen voor een studie aan de Utah Valley University. "Na alles geregeld te hebben, kreeg ik een maand voor mijn vertrek mijn Nederlands paspoort. Rita Verdonk was inmiddels vertrokken, mijn zaak was opnieuw bekeken. Ik was hartstikke blij, maar had mijn keuze al gemaakt." Lachend: "Een van mijn leraren die me afraadde om naar Amerika te gaan, kwam later op mijn bruiloft. Hij zag dat hij het mis had en zei: ‘Ik zie nu dat jij je overal wel redt, omdat je met jouw karakter overal ter wereld mensen voor je wint.’ Mooi hè, dat deed me erg veel."

Reddende engel

In Utah leerde Frimpong zijn vrouw Erica kennen. Een verspringster, maar vooral Frimpongs reddende engel. Zij was het die haar man moed insprak en zei dat hij ervoor moest blijven gaan. "Ik miste de Spelen voor Londen, daarna probeerde ik het als bobsleeër, maar ik haalde het Nederlandse team voor Sotsji 2014 niet. Dat laatste kwam hard aan, ik heb toen twee jaar niet gesport. Ik gooide alles op mijn studie en wilde geld verdienen voor de bruiloft. Ik was er echt klaar mee. Ik ging de deuren langs om stofzuigers te verkopen en ik was er goed in. In februari 2014 verkocht in 28 dagen tijd 32 Kirby-stofzuigers van ruim 2000 dollar per stuk. Niemand in heel Amerika verkocht er zoveel als ik en ik kreeg de Golddigger Award. Ja, dat is de officiële naam, hahaha."

Frimpong had zelfs twee banen, maar zijn hart lag nog steeds bij het sporten. "Twee jaar geleden zat ik met Erica in de woonkamer en ze zei: ‘Ik wil niet dat je je Olympische droom opgeeft, ga ervoor.’ Frimpong haalde alles uit de kast, richtte eigenhandig de Bobslee en Skeleton Federatie Ghana op die acht leden kent en waarvan hij de voorzitter is en stortte zich op het skeleton. "Niet iedereen kan Usain Bolt zijn hè", lacht hij als hem gevraagd wordt naar het waarom. "Ik vind het een mooie sport en ik wil ook de kinderen in Ghana leren wat er allemaal mogelijk is als je uit je comfortzone treedt."

Houten sleetjes

En dus moet Frimpong skeleton aan de man brengen in het snikhete Ghana. "Of ze daar de sport kennen? Natuurlijk niet, hahahaha! Het was een heel gevecht voor erkenning. Ik heb een presentatie moeten houden voor het Ghanees olympisch comité, moest zes regiokantoren openen om steun te krijgen. Onlangs ben ik nog in Ghana geweest om drie clinics te geven en om te scouten. Ik kijk daarbij naar kracht en snelheid en heb houten sleetjes op wielen laten bouwen, waarmee over het asfalt kan worden geracet."

Dat Frimpong actief is in Pyeongchang is voor hem een bonus. "Het duurt ongeveer vier tot zes jaar om te leren hoe je een skeleton moet besturen. Ik doe het nu ruim een jaar. De eerste keer vond ik het doodeng, maar ik ben een snelle leerling. Dat komt ook door mijn atletiekachtergrond. Dat ik er nu bijzit is mooi voor de ervaring, maar ik doe niet mee aan de Spelen om het meedoen. Ik wil een serieuze medaillekandidaat zijn en dat ben ik pas in 2022 in Beijing."