Femke van Rooijen Opvallend 8 jun 2023, 10:48

Leestijd: 2 minuten

Bijzondere geboorte: krokodil krijgt kleintje zonder bevruchting van mannetje

Wetenschappers stonden gek te kijken toen een krokodil in Costa Rica plotseling moeder werd. Er ontbrak namelijk één essentieel onderdeel: de bevruchting. Toch legde de krokodil eieren, waarvan er één zelfs een volledig gevormde foetus bevatte.

De krokodil, die in gevangenschap leeft in Parque Reptilandia, was al zo’n 16 jaar niet meer in contact geweest met een mannelijke soortgenoot. Toch was daar ineens een bevrucht ei, met een foetus die voor 99,9 procent genetisch identiek bleek te zijn aan de moeder.

Krokodil stierf voor het uit het ei kon kruipen

Dit alles gebeurde al in 2018, maar gisteren publiceerden wetenschappers er een onderzoek over in het wetenschappelijke tijdschrift Biology Letters. Omdat het jong voor bijna 100 procent genetisch identiek was aan de moeder, vermoeden ze dat de foetus zich ontwikkeld heeft zonder dat het ei bevrucht was door een mannetje. Het kleintje was volgroeid in het ei, maar stierf vlak voor het uit het ei kon kruipen.

Wetenschappers denken dat dieren die dreigen uit te sterven zich zo ontwikkelen dat ze zich kunnen voortplanten zonder bevrucht te worden. Aseksuele voortplanting, of parthenogenese, komt bijvoorbeeld ook voor bij vogels, hagedissen en slangen. En mogelijk gebeurde het ook bij sommige soorten dinosaurussen. „Het feit dat het bij veel soorten op dezelfde manier gaat, doet vermoeden dat het een zeer oude eigenschap is die nakomelingen door de eeuwen heen hebben geërfd”, zegt een wetenschapper tegen de BBC.

Belangrijke ontdekking

Van krokodillen was tot nu toe niet bekend dat zij over deze eigenschap beschikken. Onderzoekers zien het dan ook als een belangrijke ontdekking. Het biedt volgens hen ‘prikkelende inzichten’ in de mogelijke voortplantingsmogelijkheden van nu uitgestorven verwanten van krokodillen, zoals dinosaurussen.

Dat het tot nu toe niet bekend was dat krokodillen zich ook zonder bevruchting kunnen voortplanten, komt volgens onderzoekers omdat mensen er nog niet naar hebben gezocht. „Toen mensen slangen als huisdieren begonnen te houden, was er een grote toename in meldingen van aseksuele voortplanting. Maar de gemiddelde reptielenhouder heeft geen krokodil in huis.”

9-tot-5-mentaliteit weer de norm? ‘Verkleint de ruimte om te ontdekken wat je belangrijk vindt’