Isabella van den Berg Opvallend 25 mei 2022, 07:02

Leestijd: 9 minuten

Nederlands topschilderij omgetoverd tot LEGO-set: ‘Het begon met een simpel ‘eureka’-moment’

Je kent dit schilderij zonder twijfel: De Sterrennacht van Van Gogh. Het iconische schilderij is het eerste Nederlandse kunstwerk dat een eigen LEGO-set krijgt. Het schilderij is helemaal gemaakt van LEGO-blokjes en zet je natuurlijk zelf in elkaar. En: je kunt hem zien pronken aan de muur, want je kunt de LEGO-set ophangen. Zo heb je je eigen Van Gogh aan de muur. Maar deze nieuwe LEGO-set komt niet zomaar uit de lucht vallen…

De set is ontworpen door Truman Cheng, een 25-jarige LEGO-fan uit Hongkong, via een inzending op het LEGO Ideas platform, waarbij LEGO-fans eigen creaties kunnen delen en er door andere fans op gestemd kan worden. Trumans creatie is via die weg realiteit geworden en ligt straks dus in de winkel. Ook is de LEGO Ideas Sterrennacht gemaakt in samenwerking met The Museum of Modern Art in New York.

Metro was benieuwd naar het LEGO-verhaal van Truman en spreekt met hem én de ontwerper van de set, Søren Gehlert Dyrhøj, Model Design Master bij LEGO.

Bedenkproces voor de Sterrennacht-set

Truman vertelt over zijn interesse in LEGO, en vertelt onder meer over hoe het denkproces ging voor de Sterrennacht-set: „Een deel van mijn interesse in LEGO moet door mijn jeugd zijn gekomen. Als kind had ik het geluk dat ik LEGO-sets had. Mijn broer deelde zijn LEGO met mij en samen verzonnen we een hoop leuke avonturen; sommige onder water, sommige in het water en sommige zelfs met dinosaurussen.” Al was de functie van LEGO vroeger anders voor Truman dan nu, vertelt hij: „Als kind zag ik het als speelgoed en gaf ik alleen om de ruwe vormen en functies van de modellen. Later ontdekte ik een andere manier om plezier te hebben met LEGO-elementen.”

Truman begon hogere eisen aan zijn creaties te stellen als hij probeerde iets na te maken met LEGO-steentjes. „Ik wil de vormen en kleuren van het model zo nauwkeurig mogelijk nabootsen. Het is meer een soort puzzelspeelgoed geworden. Het zijn de veelzijdige speelstijlen die LEGO bouwen aantrekkelijk houden voor mij als kind én volwassene. Hetzelfde moet zo zijn voor anderen, gezien hoe populair LEGO is wereldwijd voor verschillende leeftijden.”

‘Eureka-moment’

En toen was daar de LEGO Ideas Sterrennacht, hoe ging dat? Truman zegt: „Het ontwerpproces voor het Sterrennacht-project begon met een simpel ‘eureka’-moment. Ik was aan het spelen met LEGO-onderdelen en realiseerde me dat het stapelen van LEGO-platen in willekeurige intervallen veel lijkt op Van Goghs iconische en gedurfde penseelwerk. Ik stelde me toen voor hoe het hele Sterrennacht schilderij eruit zou zien als het in deze stijl gebouwd zou zijn.” Truman begon verschillende delen van het schilderij te maken met LEGO-steentjes, om zo te proberen het silhouet en de kleuren goed te krijgen. En dat is gelukt, is nu wel duidelijk.

‘Alles viel op de juiste plaats’

Dat Truman aan de slag ging met het beroemde schilderij van Van Gogh, was geen toeval. „Op de middelbare school leerde ik over Van Gogh en zijn kunst. Ik ben gefascineerd door zijn stijl en volledige toewijding aan zijn vak. Al heel lang wilde ik een LEGO-versie maken van zijn meest iconische werk, de Sterrennacht. Jarenlang had ik geen idee welke stijl of techniek bij dit idee zou passen. Ik wist dat ik er geen mozaïek van wilde maken, omdat de stippen de stroom van Van Gogh’s prachtige penseelstreken zouden breken. Op een dag vond ik de bouwstijl die ik het beste vind voor dit project, en alles viel op de juiste plaats.”

Truman legt uit dat hij meestal digitaal werkt, als hij nieuwe LEGO-creaties bedenkt. „Meestal is dat uit kosten- en tijdoverwegingen. Het is veel sneller om verschillende versies van een ontwerpconcept uit te proberen. Als ik de kleuren van een groot deel van het model wil veranderen, kan ik dat binnen een paar seconden doen. Als ik een gespiegeld deel van het model wil, wat superhandig is voor symmetrische modellen zoals bij dieren, kan ik dat ook met een paar muisklikken voor elkaar krijgen. Natuurlijk kon ik dit doen omdat ik vertrouwen heb in het werk van de professionele in-house LEGO-ontwerpers. Dat zijn de mensen die alle goedgekeurde LEGO Ideas inzendingen controleren en verbeteren, en ze tot robuuste, mooie modellen maken die leuk zijn om te bouwen”, vertelt Truman.

Hope is in the stars! Create your own brick masterpiece with the LEGO Ideas The Starry Night set. Available to LEGO VIP and MoMA Members from May 25 and to all from June 1. https://t.co/vdb05jdPj7 pic.twitter.com/gIcnfqpR6c

— LEGO (@LEGO_Group) May 17, 2022

Ontwerpproces

En dat ontwerpproces, dat Trumans idee tot werkelijkheid maakte, werd onder andere mogelijk gemaakt door Søren Gehlert Dyrhøj, die als Model Design Master bij LEGO werkt. Hij zette de puntjes van de LEGO Sterrennacht-set op de i, zodat de set in de winkel kan verschijnen. Hoe is dat gedaan, en hoe is Søren eigenlijk als ontwerper bij LEGO terecht gekomen? Hij vertelt het aan Metro.

Vóór zijn baan als ontwerper bij LEGO, werkte Søren parttime op een veerboot. „Ik was klaar met school, maakte een wereldreis en werkte op een veerboot, waarna ik op 22-jarige leeftijd bij LEGO begon aan een baan waarvan je je afvraagt of ze wel echt bestaan.” Søren vertelt dat hij geen specifieke opleiding heeft gevolgd om als modelontwerper bij LEGO te kunnen werken, maar inmiddels nadert zijn 25-jarig jubileum bij LEGO in augustus. „Ik ben destijds aangenomen omdat ik gewoon heel goede bouwkundige vaardigheden had. Dat was alles wat je nodig had voor de baan. Ik weet niet of ik vandaag de dag nog op die manier aangenomen zou kunnen worden. Je zou waarschijnlijk een of andere opleiding nodig hebben.” Het ding is alleen, zegt Søren, dat er natuurlijk niet zoiets bestaat als een LEGO-opleiding.

‘Constant aan het bedenken waar we een LEGO-set van kunnen maken’

Søren heeft dus de bouw van de LEGO Ideas Sterrennacht uitgevoerd. „Toen ik het zag dacht ik: ‘Wow, dat is anders’. Deze is zó 3D, en dat is iets waar ik over het algemeen van hou, dingen die een beetje anders zijn. En het is ook waar het LEGO Ideas platform echt goed in is: modellen maken die we normaal niet in andere lijnen zouden maken. Echt bijzondere modellen komen uit het platform naar voren, daar hou ik van.” Maar heeft Søren ooit zelf gedacht aan een wereldberoemd schilderij van LEGO? „Eigenlijk wel, maar zo ben ik nu eenmaal. Ik vertaal alles wat ik in het dagelijkse leven zie naar LEGO. Dit is waarschijnlijk waar mijn hersenen een beetje beschadigd zijn door al die LEGO”, lacht hij. „Ik ben constant aan het bedenken wat we in LEGO kunnen maken.”

Søren wilde graag dat het oorspronkelijke model van Truman zo goed mogelijk intact bleef. „Als ik iets verander, doe ik mijn uiterste best om de set beter te maken. Ik zou het vreselijk vinden als fans vinden dat het eindproduct niet lijkt op het oorspronkelijke idee. Ik voeg een beetje van mezelf toe, maar behoud vooral het originele idee. Wat ik echt wilde benadrukken in Trumans model waren de penseelstreken die je ziet in het originele schilderij. LEGO is vierkant, dus hoe vertalen we dat in penseelstreken?”

Praktische zaken voor ontwerpers

Waar ook naar werd gekeken, was de stabiliteit van het model. „Het moest aan de muur kunnen hangen, dus het moet stabiel zijn. En een ding waar wij als ontwerpers aan werken, waar de fan-gemeenschap niet zoveel aan hoeft te denken, is het ‘bouwbaar’ maken. Het hoeft en moet niet makkelijk te bouwen zijn, maar het moet wel mogelijk zijn.” Dat zijn praktische dingen waar LEGO-ontwerpers als Søren zich mee bezig houden.

Uiteindelijk is Søren zo’n drie weken bezig geweest om het nieuwe model helemaal perfect te krijgen: „Het kostte me twee, of drie weken. Dat ging vrij snel. Het komt ook omdat het een schilderij is, dan kun je het op een miljoen manieren maken. Een huis bijvoorbeeld, is echt beperkt in wat je eraan kan veranderen.” Søren vindt de ‘swirl’ het mooiste aan de set: „Daar ben ik echt tevreden over.”

‘Grenzen worden voortdurend verlegd’

Ze blijven zich evolueren bij LEGO, vertelt Søren: „In de 25 jaar dat ik bij LEGO werk, zijn de modellen echt veranderd, van vierkant en simpel naar complex. We maken nu zelfs bloemen, piano’s en typemachines. De grenzen worden voortdurend verlegd, ook door ons als ontwerpers. We denken altijd na over hoe en wat we kunnen maken dat nog nooit eerder is gezien. Dat is onze taak, om inspirerende en nooit eerder vertoonde LEGO-sets te maken, maar het is een zware taak. Waar willen kinderen mee spelen? Wat zouden fans leuk vinden?”

„Het hebben van een schilderij is iets speciaals, ook in LEGO-vorm. En als je van kunst houdt dan is dit zeker iets voor jou. Evenals als je iemand bent die graag puzzelt, dan is dit ook een goede.” Al moet je wel echt geduld hebben om dit model te bouwen, het bestaat uit een heleboel platen en stenen, vertelt Soren. „Het zijn vooral standaard elementen, maar de achtergrond is echt ingewikkeld. Daar moet je je voor concentreren.”

‘Hoop dat Van Gogh weet hoeveel mensen hij inspireert’

Truman is in ieder geval erg trots op het eindresultaat: „Ik ben echt blij en dankbaar voor iedereen die op het project gestemd heeft. Ik ben er niet 100 procent zeker van dat ik in een hiernamaals geloof, maar als het bestaat hoop ik dat Van Gogh weet hoeveel hij kunstenaars over de hele wereld heeft geïnspireerd en hoeveel mensen van zijn kunst houden en zijn nalatenschap waarderen.”

De set LEGO Ideas Sterrennacht is vanaf vandaag exclusief te koop voor LEGO VIP’s en MoMA-leden en is vanaf 1 juni wereldwijd verkrijgbaar bij LEGO (in de winkels en online), en bij de MoMA Design Store in New York en bij hen online. 

Menstruatie nog steeds een taboe in Nederland, dit is waarom: ‘Vies, beschamend, zelfs walgelijk’