Julia Osendarp Opvallend 22 apr 2021, 15:59

Leestijd: 3 minuten

‘Groter als’ is in de Nederlandse taal niet meer zo fout

Wellicht dat taalpuristen hier nachtmerries van krijgen, maar ‘groter als’ is niet meer onjuist. De grammaticaregels van de Nederlandse taal zijn namelijk na 24 jaar aangepast.

En dat betekent dat je vanaf nu moet opletten welke grammaticale ‘fouten’ je als taalpurist corrigeert. In de nieuwe versie van de Algemene Nederlandse Spraakkunst (ANS) verandert er namelijk behoorlijk wat. Zo is ‘groter als’ volgens de nieuwe regels in een informele context niet meer onjuist.

Volgens de nieuwste versie van de ANS (Algemene Nederlandse Spraakkunst) mag je tegenwoordig ook vormen zoals ‘groter als’ gebruiken en dat doet pijn aan mijn talenknobbel.

— Thibaut (@bastiaenstibo) April 22, 2021

De Nederlandse taal in 1700 bladzijden

ANS is de leidraad als het gaat om de Nederlandse taal. In 1984 bracht men de eerste gedrukte uitgave hiervan naar buiten. Inmiddels is er ook een online versie. In meer dan 1700 bladzijden wordt de Nederlandse taal uitvoerig besproken. De hoofdredacteur van de ANS is Walter Haeseryn, een universitair docent Nederlandse Taalkunde aan de Radboud Universiteit in Nijmegen.

Wat belangrijk is om te weten, is dat de ANS vooral weergeeft hoe wij de Nederlandse taal gebruiken. Als er veranderingen ontstaan, is dat niet omdat de ANS dit plotseling goedkeurt. De verandering wordt simpelweg door zoveel taalgebruikers gebruikt dat het genoemd wordt.

Grammaticaregels

Sinds 1997 zijn er geen aanpassingen geweest, maar daar komt nu verandering in. . De ANS zegt dat veel taalgebruikers zaken als “groter als” incorrect vinden. De versoepeling gaat dan ook voornamelijk over informele context. Het zijn niet de grammaticaregels die veranderen, nee het gaat om der verandering in onze spreektaal.

• ‘Groter als’ kan ook. Voorheen zei men ‘Jan is groter dan Piet’ (want: een vergrotende trap), tegenwoordig mag ‘Jan is groter als Piet’ ook gewoon. Dat komt doordat in de praktijk veel mensen beide varianten gebruiken. Let wel: het gaat wel om informele context (dus het kan zijn dat je docent Nederlands het nog steeds fout rekent).
• Dubbele Negatie. Een dubbele negatie (ook wel dubbele ontkenning genoemd) komt ook steeds vaker voor. Eerst was een zin als ‘hij heeft nooit geen geld’ fout. Dit omdat ‘nooit’ en ‘geen’ dubbelop zijn. In spreektaal mag dit wel. In schrijftaal kan dit dan weer niet.
• Bijwoorden. ‘Een hele grote auto’ en ‘een heel grote auto’ zijn allebei juist. Volgens de ouderwetse Nederlandse taal mag je bijwoorden niet verbuigen. Maar in de praktijk doen we dat vaak wel. Maar let op, dit geldt niet voor alle bijwoorden. ‘Een erge lekkere maaltijd’ klopt dan weer niet. Dat blijft ‘een erg lekkere maaltijd’.
• Hen en hun. Het gebruik van ‘hen’ en ‘hun’ is tegenwoordig een stuk soepeler. Dus je mag zowel ‘Ik heb hun een hand gegeven’ (nou ja, nu even niet) als ‘Ik heb hen een hand gegeven’ zeggen.

Nog meer veranderingen

Toch bleek er na het plaatsen van dit artikel ruimte voor nuance. Een taalkundige mailde Metro voor wat extra uitleg en duiding. Het blijft knap lastig die Nederlandse taal. Hij legde uit dat dit onderwerp voor verwarring zorgt. Volgens hem verwarren mensen vaak grammatica met de norm. „Grammatica bestaat uit regels van een taal. Er zijn net zoveel verschillende grammatica’s als moedertaalsprekers. Mijn Nederlands is bijvoorbeeld anders dan die van de buurvrouw”, schrijft hij. „Ook is er nog de taalnorm. Die we op school leren. In informele context wordt daar van afgeweken.”

De ANS is een wetenschappelijk naslagwerk dat de (onbewuste) grammatica omschrijft van moedertaalsprekers. Grammatica’s gaan niet over de taalnorm. De taalnorm wordt daarnaast niet door taalkundigen bepaald.

Wil je je nog even verdiepen in de Nederlandse taal? Op de website van de Algemene Nederlandse Spraakkunst vind je alle informatie.

‘Burgemeesters treden op bij illegale feesten’: Leukste ‘taalvoutjes’ van 2020