Helikoptervlucht ‘rond’ Mars moet ons helpen planeet te verkennen
In 1969 stond de eerste persoon op de maan. Onbemande verkenners hebben op andere planeten zoals Mars gestaan, gereden en we hebben er zelfs stukken van gezien. Maar tot nu toe hebben apparaten alleen op de aarde rondgevlogen en de omgeving verkend. Als het aan NASA ligt, komt daar heel snel verandering in.
De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie heeft namelijk een speciale helikopter gemaakt, voor op Mars. Ingenuity (Vindingrijkheid), zoals de vliegmachine heet, is bijna een meter hoog en weegt ongeveer 2 kilo. Eind juli werd hij gelanceerd, als bagage in het laadruim van het Marskarretje Perseverance. Samen maakten ze de oversteek van 480 miljoen kilometer naar Mars en half februari landden ze daar, in een krater met de naam Jezero.
Inmiddels heeft het marskarretje zijn eerste ritjes gemaakt. Afgelopen weekend zette hij de helikopter af op zijn nieuwe werkplek, een stuk grond dat zo glad is als een biljartlaken, zonder obstakels. Daarna reed de Perseverance weg, om de helikopter vrij baan te geven.
Success!
The Ingenuity helicopter has touched down & @NASAPersevere has cleared a safe distance to expose the solar panels.We are in uncharted territory in the history of aviation, and I'm giddy 😀 Speechless! Let's just gaze at this beautiful portrait.
*re-coloured by hand pic.twitter.com/NIHNo7uFZN
— Erin Gibbons, PhD 🚀 (@ErinSpaceCase) April 4, 2021
Eerste vlucht Mars-helikopter
Maar wanneer de Ingenuity voor het eerst zal vliegen, is nog niet zeker. De primeur staat gepland op 11 april, maar dat kan uitgesteld worden. Eerst wil de vluchtleiding zeker weten dat het apparaat goed werkt.
De allereerste vlucht is een soort generale repetitie. Dan draaien de rotoren 2537 keer per minuut, oftewel 42 keer per seconde. In drie seconden gaat hij naar een hoogte van 10 meter. Daar blijft hij 30 seconden hangen, om vervolgens gecontroleerd op dezelfde plek te landen. Als dat allemaal goed gaat, kan de helikopter daarna een keer of vijf rondvliegen op de planeet. Bij elke vlucht gaat ‘ie een paar honderd meter verder. Waarschijnlijk houdt de helikopter het ongeveer een maand vol op Mars.
Op het oppervlak van Mars is de luchtdruk erg laag. Het is vergelijkbaar met de druk op 30 kilometer hoog op aarde, hoger dan een aardse helikopter kan vliegen. Nog een probleem: het opladen van de batterijen. Overdag krijgt Mars ongeveer de helft van de zonne-energie op aarde. ‘s Nachts worden de onderdelen aan boord blootgesteld aan temperaturen tot 90 graden onder nul.
Come fly with us. #MarsHelicopter is preparing to do something that's never been done: controlled, powered flight on another planet. Takeoff is now slated for no earlier than April 11, with data arriving on Earth on April 12. https://t.co/TNCdXWcKWE pic.twitter.com/JSep5lcKhR
— NASA JPL (@NASAJPL) April 1, 2021
Snelle verkenning dankzij helikopters
Maar als de helikopter z’n werk goed doet, betekent dat dat wij buitenaardse bestemmingen veel sneller kunnen verkennen. Dat gaat namelijk erg traag, nu er rijdende verkenners gebruikt worden. Als een verkenner zomaar een dot gas zou geven, zou hij in een afgrond storten voordat de vluchtleiding kon ingrijpen. De Perseverance is de Formule 1-wagen onder de Marsverkenners met een topsnelheid van maar liefst 152 meter per uur.
NASA vergelijkt het komende debuut van de Ingenuity met de eerste vlucht van een vliegtuig, bijna 120 jaar geleden. Een stuk stof van dat toestel van de gebroeders Wright zit in de Ingenuity, als aandenken.