Redactie Metro
Redactie Metro Opvallend 14 sep 2020, 
Leestijd: 3 minuten

Teken van leven op Venus (al is het een micro-organisme in een wolk)

Een foto van Venus
Venus en leven... zou het? Foto: Getty Images / Subhendu Ghosh

Nee, ruimtewezens in supersonische ufo’s zijn nog niet naar onze aarde onderweg. Maar op Venus is wel voor het eerst een teken van leven waargenomen. Nou ja, hele sterke aanwijzingen in elk geval.

De aarde is mogelijk niet de enige planeet waar leven voorkomt. Hoog in de dampkring van de planeet Venus hebben wetenschappers sterke aanwijzingen voor leven gevonden. Het gaat om microbes, minieme organismen die misschien door de lucht van Venus zweven.

Een internationaal team van sterrenkundigen heeft in de wolken van Venus het zeldzame molecuul fosfine gemeten. Dat gas, ook wel fosforwaterstof genoemd, ontstaat door toedoen van microbes die gedijen in omgevingen zonder zuurstof.

Onomstotelijk bewijs voor leven op Venus is er nog niet

De wetenschappers hebben ook gekeken of er misschien een andere bron voor de fosfine kan zijn. Bliksem en vulkanen kunnen bijvoorbeeld kleine hoeveelheden fosfine creëren. Maar in de dampkring van Venus zit 10.000 keer zo veel fosfine als zulke bronnen ooit zouden kunnen maken, rekende het team uit.

Onomstotelijk bewijs voor leven op Venus is de ontdekking nog niet, benadrukken de onderzoekers. Ze spreken van een „mogelijk teken van leven’’ waarvoor geen plausibele andere verklaring is. Voor de bevestiging van buitenaards leven is nog veel meer onderzoek nodig. De beste manier om zekerheid te krijgen, is door een ruimtesonde naar Venus te sturen. Die zou misschien materiaal voor onderzoek kunnen terugbrengen naar de aarde.

Een foto van de gloeiend hete planeet Venus
Op Venus is het 500 graden. Foto: Getty Images

Venus was nooit een serieuze onderzoekskandidaat

Wetenschappers zoeken al langer naar leven buiten de aarde, maar Venus werd nooit gezien als een echt serieuze kandidaat. Met een gemiddelde temperatuur van bijna 500 graden is het de heetste planeet in ons zonnestelsel. De luchtdruk op het oppervlak is 92 keer zo hoog als die op aarde en in de lucht hangen ondoordringbare wolken van zwavelzuur.

https://twitter.com/piaviation/status/1305530612166524928

„Het vinden van fosfine op Venus was een onverwachte bonus’’, zegt onderzoeker Clara Sousa Silva. ‘„De ontdekking roept veel vragen op, zoals hoe een organisme kan overleven. Op aarde kunnen sommige microbes 5 procent zuur in hun omgeving aan. De wolken van Venus bestaan vrijwel helemaal uit zuur.’’

Het onderzoek werd uitgevoerd door ongeveer twintig wetenschappers van Britse en Amerikaanse universiteiten. Ook de Europese sterrenkundige organisatie ESO, waar Nederland bij is aangesloten, was bij de studie betrokken. De ontdekking staat in het belangrijke wetenschapsblad Nature Astronomy en is vandaag naar buiten gebracht door de Britse Royal Astronomical Society.

Wetenschappers zoeken ook naar krioelende microbes op Mars, op de Jupitermanen Europa en Ganymedes, en op de Saturnusmanen Enceladus en Titan. Tot op heden is de aarde de enige planeet waar leven bekend is.

Reactie: ‘Geweldig, een keertje niet op Mars’

„Geweldig”. Dat noemt astrobiologe Inge Loes ten Kate van de Universiteit Utrecht de ontdekking van mogelijk leven op Venus door een internationaal team van wetenschappers. „Het is vooral erg leuk dat het Venus is: een planeet binnen ons zonnestelsel, maar een keertje geen Mars.”

Op de rode planeet worden vaker ontdekkingen gedaan die erop wijzen dat er wellicht leven mogelijk is, zoals de aanwezigheid van methaan. „Dat molecuul associëren we op aarde met leven. Net als fosfine, wat nu in de dampkring van Venus is gevonden. Maar op Venus hebben we leven tot nu toe altijd uitgesloten. Het is er te zuur en met name veel te warm, zo’n 500 graden Celsius. Hoger in de atmosfeer is het echter koeler, dus daar zou het misschien mogelijk zijn.”

Het internationale team heeft zoals gemeld fosfine ontdekt in de wolken van Venus. „Althans, hun interpretatie van de metingen luidt dat het om fosfine gaat”, nuanceert Ten Kate. „Vervolgens is de vraag: hoe komt dat molecuul daar? Het kan zijn dat het met materie uit de ruimte mee is gekomen, of het kan bijvoorbeeld dat er op Venus geologische processen plaatsvinden die we nog niet kennen. De aanwezigheid van leven is de meest complexe verklaring. Je moet eerst alle andere verklaringen uitsluiten.”

Drie jaar geleden was er nog een vacature om de aarde te beschermen tegen buitenaards leven. Dat artikel van toen lees je hier.

Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.