Redactie Metro Opvallend 11 sep 2020, 08:54

Leestijd: 4 minuten

Activisten gappen Afrikaans beeld uit museum: ‘Herstel van ons erfgoed’

Activisten hebben op klaarlichte dag een beeld gestolen uit het Afrika Museum in Berg en Dal. Zij filmden dit zelf en hebben de beelden op YouTube gezet.

Tijdens de actie heeft de beveiliging van het museum de politie gebeld. Die heeft ze buiten gearresteerd. Het beeldje is weer terug in het museum, laat een woordvoerster weten.

Kijken, kijken én pakken

Ze zullen het bordje ‘niet aanraken, alstublieft’ , of ‘ne touchez pas’ straal voorbij zijn gelopen. In het filmpje zie je namelijk hoe een Frans sprekende man een Afrikaans beeldje, of eigenlijk: beeld, zo klein is het niet, aanpakt van een andere man, die het bijna achteloos van een expositietafel heeft opgepakt.

Beeld in z’n armen

Een van de mannen steekt vervolgens een verhaal af tegen de camera, met het beeld in z’n armen. Daarna loopt hij, samen met z’n (camera)team op z’n dooie gemakje de trap af, het beeld nog altijd stevig vast.

Herstel erfgoed

Daarna lopen ze op klaarlichte dag naar buiten en stappen ze, na nog even geposeerd te hebben pal voor het museum, in de auto. Een bijzonder beeld rijker. En voor de kijker ook een apart beeld rijker, want het gebeurt allemaal zo snel en alsof het de normaalste zaak van de wereld is, even een beeldje meenemen uit het museum (en niét uit de souvenirwinkel). Wat het voor deze ‘kunstrovers’, al zien zij dat juist niet zo, waarschijnlijk ook is. „Herstel van ons erfgoed”, betitelden ze het filmpje op YouTube dan ook. Afzender: Bobiso Média. Een YouTube-kanaal met een een activistisch karakter en ruim 6000 abonnees.

Plunderende Nederlanders

Logisch dat ze het beeld hebben meegenomen, stellen ze. „Nederlanders hebben door het vernietigen en plunderen van Afrikaanse kunstwerken de inspiratiebron van onze kunstenaars en onze ambachtslieden opgedroogd.”

„Het Afrika Museum heeft bijna 450.000 stukken die zijn geplunderd en gestolen onder kolonisatie en slavenaanvallen. We brengen alles terug naar huis. Het is ons erfgoed en het is ons thuis.”

Incident niet gemeld

Volgens de woordvoerster van het museum gaat het om activisten die eerder al vergelijkbare acties hebben gedaan in Parijs en Marseille. Het is onbekend wie zij exact zijn, maar mogelijk hebben ze een Congolese achtergrond. Een politiewoordvoerder, die de arrestatie buiten het museum van het vijftal bevestigt, spreekt van drie mannen en twee vrouwen zonder vaste woon- of verblijfplaats. Het museum heeft het incident niet zelf naar buiten gebracht „omdat het laat in de middag gebeurde en omdat we het beeldje weer terug hadden.” De politie zegt rond 14.30 uur te zijn gewaarschuwd over de diefstal.

Het volgens de politie kostbare beeldje liep geen schade op. De vijf verdachten zitten nog vast en worden verhoord. Het Openbaar Ministerie moet beslissen of een eventuele vervolging gaat plaatsvinden.

Reacties

Onder de video, waarvan je je dan wel afvraagt wíe het meteen heeft gepost, staan veel reacties in het Frans. De meeste van sympathisanten en mensen die de diefstal toejuichen, met uitroepen, uitroeptekens en hartjes. „Eenheid, waardigheid, moed. Lang leve Afrika”, schrijft Mama Réstistante. Anderen vinden het „een nobele daad”, en „veel respect voor jullie.”

Maar niet alleen maar ‘bravo’s!’ en complimenten. „Met je handen van die spullen afblijven. Doe dat maar in Frankrijk”, schrijft Harold. Ook Willem snapt deze daad niet. „Wat is er toch met die gasten dat ze het verleden zo slecht achter zich kunnen laten?”

Handelswijze

Volgens de woordvoerster doet het museum veel onderzoek naar de mogelijkheid van „restitutie van objecten”, maar wijst het museum de handelswijze van de activisten af. „Zij nemen iets uit een collectie mee omdat deze in hun ogen geroofd is van hun voorvaderen. Maar op die manier staan wij daar niet achter. Daarom hebben we aangifte gedaan.”

Het aantal van 450.000 dat de activisten noemen, slaat volgens haar op de gehele collectie van het Nationaal Museum van Wereldculturen. „Maar dat is alles, de volledige collectie. Het is niet zo dat alles daaruit verworven is als roofkunst of als oorlogsbuit.” Onderdelen uit de collectie hebben ook verschillende eigenaren en zijn vaak in bruikleen. „Zo is het beeldje in bruikleen van paters.”

Museum naar eigen zeggen

Het museum noemt zich op de eigen website ’Groots, actueel, kritisch, trendy, revolutionair, arty, krachtig, inspirerend. Dat, en nog zoveel meer, is Afrika!’.

Het Afrika Museum is opgericht in 1954 en begonnen als Missiemuseum van de Congregatie van de Heilige Geest. De paters van deze orde verzamelden Afrikaanse voorwerpen om meer te leren over Afrikaanse religies. In de loop van de twintigste eeuw heeft het museum naar eigen zeggen haar horizon verbreed en toont het „naast religieuze en traditionele voorwerpen ook hedendaagse Afrikaanse kunst”. Het Afrika Museum vormt, samen met het Tropenmuseum en Museum Volkenkunde, het Nationaal Museum van Wereldculturen.

Podcast

Gisteren postte het museum nog een podcast met Floortje Dessing.

https://www.instagram.com/p/CE60p0kotrg/

Lees ook: ‘In dit museum geen beeldjes, maar bier!’ (ook om mee te nemen)