Iris Hermans Opvallend 28 aug 2020, 15:04

Leestijd: 6 minuten

Riool’schatten’: panty met juwelen erin, boeken, een lijk (en billendoekjes)

Het riool is de spiegel van de maatschappij, zeggen kenners. Je vindt er dan ook van alles. Of er ook andere ‘vondsten’ zijn sinds corona? De een zegt van wel („mondkapjes, straks stroomt het riool over!”), op andere plekken helemaal niet, „tegen de verwachting in.”

Een paar jaar geleden dook Metro al met de mannen van Waternet het Amsterdamse riool in en gleed bijna uit over alle poep en gevulde condooms, keurig met een knoopje erin. „Amsterdam doet het veilig!”, grijnsde een Waternetman toen, „maar gooi het liever in de prullenbak.”

Rijk der riolen

Dat mensen van alles door de plee spoelen, is van alle tijden. Dikke proppen doekjes en ander samengeklit afval, ook wel ‘schapen’ genoemd, komen daardoor vast te zitten in de pompen. „Het lijkt soms net een heel schaap dat je eruit moet trekken”, verklapte een van de mannen destijds een stukje riooljargon. Schapen zijn er nog steeds, ook worden nog altijd „de gekste dingen” gevonden in het rijk der riolen.

Boeken bijvoorbeeld, geeft een woordvoerder van Waternet als voorbeeld. „Géén idee hoe dat erin komt, net zoals gereedschap.” Misschien door onhandige loodgieters met smetvrees? „We weten nooit hóe iets er precies in is gekomen, we horen alleen dat onze mannen het eruit vissen.”

Billendoekjes

Ook treffen de ‘rioolmannen’ luiers, tampons, maandverband en heel veel vet aan, omdat mensen onder andere frituurvet doorspoelen. Ook van alle tijden, evenals heel veel billendoekjes. „Maar nauwelijks tot geen mondkapjes. Ook niet bij de rioolwaterzuivering, terwijl we dat juist wel hadden verwacht.” Dat is tenminste iets positiefs, beaamt hij. „Amsterdammers spoelen dat in elk geval niet door, daar zijn we heel blij mee.”

Maar heel veel andere dingen dus wel. „Het is de macht der gewoonte om het door de wc te spoelen. Papier is oké, vet en doekjes nee, blijven we roepen, want die geven de meeste problemen qua verstoppingen.” Hij sluit af met een belangrijke boodschap. „De drie p’s mogen erin (poep, plas, papier, red.), maar de rest niet. Daar zijn andere oplossingen voor.”

Riool Service Nederland

„De mensen zijn zo blij als je komt en nog blijer als je weer gaat, want dan is hun probleem opgelost. Je weet pas wat je mist als het niet meer functioneert.” Anton van de Beek is directeur van Rioolservice Nederland en houdt van zijn vak. Hij zit 22 jaar in het rioolwezen en een groot onderdeel van zijn werk bestaat uit de verstoppingsdienst. Hij kijkt eigenlijk nergens meer gek van op.

„Weet je wat het is…”, begint hij zijn verhaal. „Mensen gebruiken de wc als vuilnisbak en dat kunnen ze beter niet doen.” Hij onderschrijft het probleem van de vochtige doekjes slash billendoekjes die verstoppingen veroorzaken, al is voor Rioolservice Nederland natuurlijk niéts een probleem, promoot hij met een lach. „Wij lossen álles op, alleen zijn we er soms wat langer mee bezig.” Die baby- of billendoekjes, of vochtig toiletpapier, hoe je het ook wil noemen, vormen op een gegeven moment een „gróte hárde klónt”, legt hij het beeldend uit. „Tussen jouw wc en het riool in. Ontlasting en papier is zacht, dat los je zo op, maar die harde proppen moeten we met speciale spuitkoppen en een hoge waterdruk kapot spuiten. Duurt minimaal een half uurtje langer.”

Dievenbuit

Deze tijd komt hij veel op campings en in vakantiehuisjes, waar aan het eind van de zomer de hele boel weer verstopt zit. „Ik vis er vaak slipjes en bh’s uit, the usual in de zomerperiode.”

Onlangs heeft hij z’n opmerkelijkste vondst ooit gedaan, toen hij bezig was in een vakantiepark waar de wc’s verstopt waren. In de riolering vond hij een panty die zat dichtgeknoopt. „Ik sneed het open… Je raadt nooit wat ik toen zag…”, bouwt de opgewekte rioolman de spanning op. „Dat ding zat vól juwelen en gouden kettinkjes! Dat is waarschijnlijk snel door de wc gespoeld toen ergens een politie-inval was.” Hij heeft de rioolschat aan de parkopzichter gegeven. „Hij zou er werk van maken, zei hij, ik neem aan dat hij ermee naar de politie is gegaan.”

Of hij ten slotte veel mondkapjes tegenkomt tijdens zijn werk? Nee, zegt hij, „ik ben er zelfs nog geen één in de wc of in het riool tegengekomen.”

‘Wel veel mondkapjes’

Iemand die juist het tegenovergestelde hoort, is Hugo Gastkemper, directeur van RIONED, de overkoepelende organisatie voor stedelijk waterbeheer. „Onze contacten door heel het land zeggen dat ze het zien toenemen. En er gaat al zoveel rommel het riool in dat er niet thuishoort.” Ook hoort hij over plastic handschoenen en schoonmaakdoekjes. Volgens RIONED spoelen mensen ook dié doekjes door de wc.

„Ze komen uiteindelijk vast te zitten in de pompen. Die pompen moeten draaien om water naar de rioolzuivering te brengen en die slaan dan vast.” Worst case scenario: overstromende riolen. „Als die pompen niet meer lopen, loopt het riool sneller vol. Door overstorten stroomt het afvalwater de sloot, vijver of rivier in.”

Vrees

Gastkemper vreest al enige tijd voor toename van mondkapjes in het riool. „Mensen spoelen ze zonder nadenken door, of ze belanden in putjes op straat. Maar ik zie ze hier ook in het helmgras hangen”, vertelt de Cadzander. Een beter milieu begint wat hem betreft dus bij het goed weggooien en/of herbruikbare mondkapjes. „Het is een deel van de oplossing.”

De meest bizarre rioolverhalen komen ook hem ter ore. Over revolvers die worden aangetroffen, „en jaren geleden lag er een lijk in het riool.” Nee, niet door de wc gespoeld. „Hij was in een rioolput gestopt, in Almere Buiten.”

We herhalen onze oproep: Spoel GEEN ENKEL mondkapje, beschermingsmiddel, vochtig (billen)doekje, maandverband en ander materialen door de wc. Voorkom verstopping. Om uzelf te beschermen en onnodig werk voor rioolmedewerkers te voorkomen.https://t.co/eoFkzP2IMM

— Stichting RIONED (@RIONED) May 11, 2020

Nog meer billendoekjes

Dat billendoekjes serious business zijn, komt ook uit een onderzoek van ‘Schone Rivieren’, dat zich inzet om de rivieren plasticvrij te maken, naar voren. 1,5 miljoen Nederlanders hebben aangegeven wel eens billendoekjes door het toilet te spoelen, ondanks dat deze als ‘niet doorspoelbaar’ worden gemarkeerd en tot 70 procent uit synthetische vezels (plastic) bestaan. Onderzoek laat zien dat bijna alle doekjes, ook al zijn ze wel gemarkeerd als ‘doorspoelbaar’, niet door de test van waterzuiveringsbedrijven komen als ‘veilig voor riolering’.

‘Wipe for the future!’

Winkels als Holland & Barret en The Body Shop zijn al gestopt met het verkopen van vochtige wegwerpdoekjes. Ook zijn er plasticvrije billendoekjes van duurzaam verzorgingsmerk Naïf op de markt gekomen, met als slogan ‘Wipe for the future!’ Volgens ‘Schone Rivieren’ is meer dan ooit een gedragsverandering bij de consument nodig, iets wat alle bovengenoemde partijen onderschrijven. „De schade aan riool en milieu moet zo snel mogelijk worden gestopt.”

View this post on Instagram

A post shared by ♥︎𝑀𝑎𝑑𝑒𝑙𝑜𝑛♥︎ Oriflame Director (@beycosmetics)