Rosa Bertram Opinie 7 nov 2021, 18:03

Leestijd: 6 minuten

Er is meer in het leven dan alleen studeren of werken (begin eens met genieten)

Al sinds we piepjong zijn, leren we de dingen te doen zoals ze ‘horen’. Dat begint op de basisschool, waar je vanaf 4-jarige leeftijd braaf met je bips op een stoel zit te luisteren naar de juf (de discussie hoe het basisonderwijs er ook uit zou kunnen zien, even daargelaten). Niet veel later doe je dat op de middelbare school, studie en dat gaat vaak de rest van ons leven zo verder, als het ‘echte’ leven is begonnen. Hoogste tijd om deze loopbaan eens onder de loep te nemen als je het mij vraagt.

Ik geloof namelijk dat er meer is in het leven dan alleen studeren of werken en jezelf bewijzen.

Leven zoals het ‘hoort’

Laten we voorop stellen dat we blij mogen zijn met het Nederlandse onderwijs en dat we überhaupt naar school kunnen en mogen. In veel landen is dat namelijk niet het geval (wat niet wil zeggen dat we ons schoolsysteem niet een stuk beter zouden kunnen indelen, zoals ze dat al in Scandinavië doen).

Het onderwijs helpt je bij het ontwikkelen van algemene kennis, je leert er vriendjes en vriendinnetjes maken, wordt misschien wel voor het eerst verliefd en bovenal: je wordt er langzaam klaargestoomd voor het grote mensenleven.

Een leven waarin je doorgaans 8 uur per dag, 5 dagen in de week werkt (grote kans dat dat achter een computer is) om je huur, eten en vakanties te kunnen betalen. Maar dat is niet alles. Het is niet zo dat de meesten van ons vrolijk naar werk fietsen (als je geluk hebt en niet 1,5 uur in de trein of auto hoeft te zitten) en aan het einde weer naar huis gaan en de boel de boel laten.

Je bent wat je doet

Nee, we willen een baan die bij ons past en iets over ons zegt. Wat misschien ook wel zo is in deze tijd waarin er zóveel banen en keuzes zijn (hallo keuzestress). We werken keihard om het meest uit onszelf te halen, anders kom je immers nergens, leerden we maar al te vaak op school en misschien ook thuis.

Het resultaat? We willen het beter doen dan collega’s, we willen aan onze leidinggevende laten zien dat we het goed doen – misschien wel de beste zijn -, misschien wel een eigen bedrijf hebben voor ons 30e, willen onze ouders trots maken of de leraren laten zien dat we het heus wél kunnen. Met het gevaar dat we onze identiteit koppelen aan onze baan of studie. Aan externe factoren dus. En daarin zit een groot gevaar.

De beste zijn

Je maakt je voldoening en geluk op die manier afhankelijk van externe factoren. Van wat anderen van jou vinden. Maar vergeten we in de hardwerkende cultuur die heerst in Nederland niet een beetje te leven? Blij te zijn met wat je hebt en dat je niet in alles de beste kan of hoeft te zijn? Dat je gezond bent, in een welvarend land woont, na werk lekker naar het strand kan gaan en praatjes kan maken met (vreemde) mensen die niet over werk of status gaan?

In de 2,5 jaar dat ik in het buitenland woonde, viel het me direct op: ‘Ze zijn hier helemaal niet zo met werk bezig als thuis’, dacht ik. Werk je op je dertigste in een koffiezaakje? Niemand die er raar van opkijkt. Heb je het met Australiërs over je werk, dan vragen ze of je het naar je zin hebt, genoeg uren kan maken en that’s it. In small talk-gesprekken wordt er niet meteen gevraagd: wie ben je en wat doe je (wat hier nog weleens het geval lijkt te zijn).

Een verademing

Het was een verademing voor mij. Dat het leven niet alleen gaat om wat je kan en hoe goed je alles wel niet doet. Dat het gaat om jou, de dingen doen die je blij maken en dat je niet steeds een bepaalde drang voelt om je tóch te moeten bewijzen. Dat het oké is wie je bent en dat die ontdekkingstocht er mag zijn. Zonder scheve gezichten te krijgen van je omgeving.

Met hard werken is natuurlijk niets mis. Leren is immers leuk en handig; je verbreedt er je kennis mee en ons brein wordt gelukkig wanneer het nieuwe informatie binnenkrijgt. Maar leren hoeft heus niet per se door nóg een studie, cursus of master te doen. Of om de beste baan te krijgen binnen het bedrijf waar je werkt en daarna een nog betere baan bij een nóg beter bedrijf.

Wie ben jij zonder je status?

Leren zit ‘m ook in people skills, je kunnen inleven in andere mensen, je interesseren in iemand die je niet kent. Kijk jij weleens op terwijl je over straat loopt en lach je naar degene die jou tegemoet loopt? Kijk je weleens naar de mensen die naast je staan bij het stoplicht of bij de tramhalte? Leren is ook uit je comfortzone durven stappen, je fouten durven toegeven en ervan leren, niet te streng zijn voor jezelf, iets voor een ander willen doen en soms eens stilstaan bij het leven. Jouw leven.

Misschien vind je de grootste levenslessen wel wanneer je níét in je veilige omgeving bent waarin je precies doet wat er van je verwacht wordt. Maar wanneer je al die dingen wegneemt: in een ander land, zonder vrienden, baan of status. Wat blijft er dan nog van je over? Wie ben jij als je helemaal opnieuw moet beginnen? Hoe zou jij je leven dan invullen? Hoe gedraag jij je dan naar anderen? In een land waar status, banen, salaris en werkervaring minder hoog in het vaandel staan?

De trein raast door

Voor je het in de gaten hebt, staat je agenda van maandag tot zondag vol werk, sporten, etentjes, dates, koffietjes en weekendjes weg. Allemaal heel leuk natuurlijk (mijn agenda ziet er net zo uit), maar voor je het weet ben je 3, 4 of misschien wel 5 jaar verder. En dan? Word jij écht gelukkig van de dingen waarmee jij je tijd invult? Of doe je het vooral omdat de mensen om je heen dat nou eenmaal ook zo doen?

Neem jij weleens pauze om even te reflecteren waar jij staat in je leven? Of je gelukkig bent met de mensen om je heen en of je de keuzes maakt omdat jij het wilt en dit jou brengt naar waar jij graag heen wilt (want: zingeving)? Of leef je misschien meer op de automatische piloot en weet je eigenlijk helemaal niet wat en vooral waarom je de dingen doet zoals je ze doet?

Word jij blij van de dingen die jij doet?

Heb je het gevoel dat jij hiermee in de knoop zit? Schrijf dan voor jezelf eens een aantal kernwaarden op die bij jou passen. Welke dingen vind jij belangrijk in het leven? Is het vertrouwen, geluk, vriendschap, vrijheid, liefde, delen etc?

Kijk eens of deze kernwaarden passen bij alle facetten in jouw leven. Bij de mensen om je heen, de dingen die je doet en waar je wel of geen tijd voor maakt. Heb je de omgeving (baan, huis, mensen) om je heen die jou gelukkig maakt? Zo ja, geweldig! Lekker doorgaan. Maar het kan ook zomaar zo zijn dat je misschien meer tijd besteedt aan de dingen die jou niet helpen om gelukkig te worden, maar vooral passen in het beeld dat we hebben van ‘hoe het hoort’ of omdat het nou eenmaal zo is gelopen.

Zijn er kleine veranderingen die je kan maken waardoor de dingen die je doet beter passen bij waar jij een glimlach van op je gezicht krijgt? Ga eens na welke dingen je echt nog eens zou willen leren. Misschien is het nú tijd om daar eens over na te denken.

Is koffie echt zo slecht voor je slaap? Een neurofysioloog geeft antwoord