Elfie Tromp Opinie 7 jun 2018, 05:00

Leestijd: 2 minuten

De wrange waarheid van de reality show

Opdat wij nooit mogen vergeten: Patty Brard die een klysma kreeg op nationale televisie. Het was 2005 en Nederland had het wekenlang over niets anders. Ach, wat waren we toen nog lieve, onschuldige kijkbuiskinderen. Inmiddels hebben we wat meer eelt gekweekt op onze netvliezen en zijn we niet zo snel meer gechoqueerd. Patty klopt zich deze dagen trots op de borst als voorloper van het realityshow-format dat daarna zo vaak en in de meest bizarre vormen werd herhaald. Wie had er nog het budget nodig voor een kwaliteitsdramaserie, als je dezelfde kijkcijfers kon halen én ophef veroorzaken met gewone mensen? Pik een willekeurig schaap met sterallures van straat, betaal die een fractie van wat je zou betalen aan acteurs, decorbouwers, scriptschrijvers en je zit gebakken als tv-maker. Wat er gebeurt als reality-sterren niet goed meer kunnen dealen met de schaduwkant van een publiek bestaan, hebben we helaas ook kunnen zien bij Barbie.

Het is een illusie om te denken dat het dagelijkse leven échter is dan een goed gemaakt verhaal. Sterker nog, het gewone leven is vaak te saai. We hebben nu eenmaal niet om het uur slaande ruzie. Groot geluk overvalt ons niet op gezette tijden. Het is een algemeen bekend feit dat de meeste ‘realityshows’ gescript zijn om aan de sensatiezucht van de afgematte kijker te voldoen. En als ze dat niet zijn, worden de argeloze deelnemers naar hartelust gemanipuleerd door redacteurs. Kijk maar naar de tienermoeders in de realityshow Vier handen op één buik, dat, oh verrassing, dit seizoen wordt gepresenteerd door onze hysterische rots van realiteit, Patty.

NRC onthulde deze week dat BNN-VARA een schamele fooi van 750 euro geeft aan zijn deelnemers. In ruil daarvoor filmen ze maandenlang deze jonge, kwetsbare mensen in de meest heftige periode van hun leven. 750 euro, de snelle jongens van BNN snuiven dat er op één omroepborrel doorheen, maar voor de gefilmden, die vrijwel allemaal aan de onderkant van de samenleving opgroeien, is het godsgruwelijk veel geld. In ruil daarvoor hebben ze geen inspraak in de edit, wordt ze van alles beloofd – van nieuwe appartementen die niet komen, tot aan therapie, die vooral uit Patty bestaat die ‘kop op, meid’ zegt – en krijgen ze een dwangsom van 5000 euro opgelegd als ze uit het project willen stappen. Soms is de realiteit niet te saai om te filmen, maar te schrijnend. Hadden ze bij de redactie maar het lef om de camera op zichzelf te zetten om te laten zien hoe het er écht aan toe gaat.