‘De moeder, de vrouw’ is er nu alleen voor de man
Deze week presenteerde CPNB, de organisatie ter promotie van het Nederlandse boek, het boekenweekthema van komend jaar. Voor wie het heeft gemist; de kritiek was niet van de lucht. ‘De moeder, de vrouw’ was het thema, naar het wat belegen gedicht van Nijhoff, waarin de moeder als sturende kracht wordt bewierookt. Rolbevestigend, kun je zeggen. Braafjes, maar soit. Ik vraag me af hoeveel lezers, die geprikkeld moeten raken om meer boeken te kopen, voor Nijhoff nog uit hun bed komen. Tussen ons gezegd en gezwegen; ik niet.
Maar goed, moeders dus, met dat onderwerp kunnen we op zich wel uit de voeten; we hebben er allemaal één of meerderen, veel van ons zijn het, willen het wel of liever niet worden. Waar CPNB daarentegen echt de mist mee inging, was niet het vrouwelijke thema per se, maar de keuze om het boekenweekgeschenk én -essay door twee mannen te laten schrijven. Want vrouwen zijn natuurlijk alleen interessant als mannen er een mening over hebben.
Een kleine kijk in de cijfers; in de afgelopen twintig jaar zijn slechts vier vrouwen door CPNB gekozen om het geschenk te schrijven, terwijl ons land zóveel vrouwelijke auteurs rijk is die waanzinnig zijn om te lezen.
Deze keuze van CPNB voelt als extra dolk in de rug; onlangs verscheen het onderzoek van literatuurwetenschapper Corina Koolen. Zij heeft jarenlang grondig recensies en verkoopcijfers uitgeplozen en kwam tot de conclusie dat vrouwelijke auteurs stelselmatig lager worden gewaardeerd, beoordeeld en minder worden gelezen. Niet omdat ze slechter zijn, maar simpelweg omdat ze vrouw zijn. Dat zijn de feiten van mijn werkveld; omdat ik een vrouw ben, denken (mannelijke) lezers automatisch dat ik niet voor hen schrijf. Quatsch, zou ik zeggen, want ik doop de pen niet eerst tussen mijn benen voordat ik hem op het papier zet.
Het afgelopen jaar schreef ik voor CPNB met plezier het boekenweekgeschenk voor jongeren. Ik weet dat de organisatie bestaat uit opperbeste mensen die het beste voor hebben met de literatuur. Het meeste seksisme is onbedoeld seksisme. Het komt voort uit een blinde vlek in de eigen redenering. Alle goede bedoelingen ten spijt; CPNB houdt zo een probleem van genderproblematiek in stand. Waarom vindt deze organisatie het zo eng om het gelijk te trekken? We hebben zoveel talent in Nederland, met of zonder baarmoeder. Het is 2018. Tijd om niet allen een divers lezerspubliek te enthousiasmeren, maar ook om een divers palet van schrijvers te vieren.