Iris van Lunenburg Opinie 8 sep 2017, 14:00

Leestijd: 3 minuten

Moment

Zoals de vraag stellen ’m beantwoorden is, zo is de app Moment downloaden weten dat je niet echt lekker gaat.

Ik heb een slaapritueel. Of eerder: een voor-het-slapen-gaan ritueel. Een uur van te voren leg ik mijn iPhone weg. Laptop dicht. Kaarsjes aan. Laatste kop gemberthee. Ik lees een boek en begin rustig aan de nacht. Maar de afgelopen dagen gaat er iets mis. Van telefoon op de bank, boek op de salontafel; naar telefoon mee in bed, boek in de boekenkast; tot nog een uur door Instagram, Twitter en Facebook scrollen. Gevolg: slecht slapen en wallen van hier tot Tokio. Niet fijn.

„Mijn vriendje heeft daar een app voor”, zegt een vriendin, nadat ik haar tijdens een etentje lichtelijk beschaamd vertel over mijn probleem. „Die monitort je telefoongebruik.” Om 10.00 uur ’s ochtends heb ik twee uur op m’n telefoon gekeken – waarvan anderhalf uur in bed. Om 15.00 uur durf ik Moment niet meer te openen. En om 20.00u ben ik er helemaal klaar mee. Met die verdomde app. Maar meer nog met mezelf.

Het doet me denken aan een recent onderzoek gepubliceerd door de Amerikaanse psycholoog Jean Twenge, dat voor internationale ophef zorgt. In The Atlantic schrijft ze dat jonge mensen minder contact hebben, ongelukkiger en depressiever zijn en sneller zelfmoord plegen. En dat allemaal door smartphonegebruik en social media. Als we van de constante stroom posts, updates en tweets bepaald niet vrolijker worden, waarom blijven we dan toch zo vaak social media checken? Het jaloersmakend simpele huisje-boompje-beestje is veranderd in het haast onbereikbare #wokeuplikethis #lovemylife en #fitgirl. En voor 08.00 uur ’s ochtends geconfronteerd worden met andermans perfecte leven is voor niemand leuk. Net als de druk om non-stop bereikbaar te zijn.

Om die druk te ontvluchten ga ik vaak op stap met Oude Mensen (Tip!). Oude mensen die niet aan deze nonsens meedoen. Vorige week leidde me dat naar café Welling in Amsterdam, verstopt achter het Concertgebouw. Het interieur van deze typisch bruine kroeg bestaat uit lambrisering van grond tot plafond en oude stamgasten. Ook opvallend: de barvrouw doet alles alleen – van pindaschaaltjes vullen tot tosti’s maken. Het halen van twee biertjes duurt dus langer, maar hier vindt niemand dat erg.

„Ik heb even geteld. Van de vijfentwintig mensen in het café, zitten er maar twee op hun telefoon”, zegt mijn bejaarde vriend triomfantelijk, terwijl hij terugloopt naar ons tafeltje. En inderdaad, hier geen jonge mensen, zoals uit Twenge’s onderzoek, die dag en nacht vergroeid zijn met hun smartphone. Aan een ronde tafel lossen drie mensen een cryptogram op. Aan een andere schuift iemand in z’n eentje aan bij een lopend gesprek. Geen muziek, geen gehaast. Toegegeven, het klinkt een beetje als de lerarenkamer from hell, maar het is verrassend rustgevend.

„Wat is het caféleven toch mooi, hè?”, verzucht de ene stamgast tegen de andere. En terwijl ik om me heen kijk, bedenk ik me: Als het dagelijkse leven iets meer als deze middag is, dan zou het een stuk fijner zijn.