Zo rond als een voetbal
Dit weekend interviewde ik mijn helden kunstenaars Klaas Gubbels, Cherry Duyns en Armando. Het werk van de laatste is doorleefd van dreiging; geworteld in de oorlog bedacht hij de term ‘schuldige natuur.’ Volgens hem zagen de bomen rond de kampen alles en stonden er onverschillig bij. Het was een fijn gesprek. Daarna gooide ik van opluchting alle remmen los. ik werd zo dronken dat ik niet meer weet hoe ik thuis ben gekomen. Toen ik de volgende dag overgaf, keek mijn meubilair onverschillig toe.
Ik zette de kachel hoger met mijn katerkop, want het was inmiddels koudevoetenweer geworden. Ik las over de misstanden in Qatar. De arbeiders in de rijke oliestaat worden als slaven voortgedreven in naam van de FIFA. De bond zegt een ‘katalysator voor verandering’ te willen zijn voor hun gastlanden. Bij 45 graden wordt momenteel een stad en stadion aangelegd voor een toekomstig toernooi. Sommige arbeiders hangen zichzelf uit wanhoop op aan de kranen. Anderen bezwijken gewoon doordat ze te weinig water krijgen. Verandering? Het deed me denken aan een ouder verhaal, dat van de farao’s en hun piramides. Geheimzinnige driehoeken in het zand die door slaven zijn aangelegd. Toen waren er nog geen vakbonden die langslepende rechtszaken aanspanden. Wie weet verandert dat wél wat.
Voetbal, voor sommige mensen is het alles. We zijn de Homo Ludens, aldus de Provo’s uit de jaren ’60, ofwel de spelende mens. Tot het einde van ons leven moeten we creatief blijven, dat houdt ons gezond. Behalve als dat spel op kankerverwekkende grasmatten wordt gespeeld. Ook Nederland heeft zijn eigen misstanden op voetbalgebied, las ik verder. Met een goede slide een doelpunt scoren, kan waarschijnlijk een celwoekering in je binnenste veroorzaken. Wie had bedacht dat gemalen autobanden door het kunstgras een goed idee was?
De politie maakt zich ondertussen zorgen over afgesproken knokpartijen tussen hooligans. In afgelegen weilanden matten de aanhangers van Feyenoord met Fortuna Sittard, van Genk met Standard Luik. De koeien kijken onverschillig toe. Fight club, maar dan zonder Brad Pitt. Ook al een oud verhaal.
Armando noemde een van zijn schilderwerken Homo homini lupus. De ene mens is voor de ander een wolf. We deugen niet. Zoveel is duidelijk. Een spel is meer dan een spel. Het is het leven in al zijn lelijkheid. Ik spreek geen Latijns, maar ik zou zeggen dat de cirkel rond is. Zo rond als een voetbal.