Elfie Tromp Opinie 9 jun 2017, 08:11

Leestijd: 2 minuten

Goed voornemen: integreren

In Sunny Bergmans nieuwste documentaire ‘Wit is ook een kleur’ stelt ze onder andere de prikkelende vraag in hoeverre autochtone Nederlanders zelf eigenlijk goed zijn geïntegreerd. Wij witte Nederlanders beschuldigen allochtonen er maar al te graag van dat ze te weinig met ‘ons’ meedoen en teveel in hun eigen kringen blijven hangen, maar we lijken zelf niet veel anders te doen. We omringen ons voornamelijk met even witte vrienden, sturen onze kinderen naar witte scholen en gaan naar uitgaansgelegenheden die voor ons bedoeld zijn. En nogal wiedes. Het leven is al moeilijk genoeg, waarom schuring en confrontatie opzoeken als je ook kalm en gezapig onder gelijkgestemden met het leven kan worstelen?

Bergmans speelt een interessant spel met omdraaiing in haar werk. Want wij, geboren onder de driekleurenvlag, hebben ons mond vol over andere etniciteiten binnen Nederland en hoe ze zich dienen te gedragen, maar denken zelden na over onze eigen afkomst en hoe die ons gedrag en denkpatroon vormt.

Ook in mijn oh zo progressief-linkse vriendenkring speelt iets soortgelijks af; ik herinner me een concert van Sean Paul in een urban club waar ik graag naar toe wilde. Urban is hier het nette woord voor club buiten het centrum waar we nooit komen, want de dansvloer staat vol zwarte mannen waar we stiekem een beetje bang voor zijn. Al mijn witte vriendinnen haakten af. Hoewel ze er naar hartelust op Spotify naar luisteren, waren ze huiverig om de wereld van Sean Paul te betreden. Om één van mijn vriendinnen te citeren: „Het voelt gewoon niet goed”, wat wittemeisjes-spiritaal is voor: ik durf niet. Ik moet eerlijk bekennen dat ik te laf was om alleen te gaan en liet het concert aan me voorbij gaan.

Het is onprettig, maar goed om af en toe kritisch naar onszelf te kijken. Identiteit en cultuur zijn glibberige concepten, ze staan niet in steen gegrift en ontwikkelen door de tijd heen. Net als karakter. Je bent niet meer dezelfde die je was als kind. En ook ons land is niet meer hetzelfde als in onze jeugd. Daarom is het werk van Bergman heel belangrijk. Niet omdat het blijft hangen in een veilig, nostalgisch beeld van hoe Nederland was of hoort te zijn, maar juist kijkt naar wat ons land nu is. Wie en wat een Nederlander anno 2016 is. Van daaruit komt de vraag wat er beter kan en wat we er zelf aan kunnen doen.

Mijn goede voornemen voor 2017? Het is niet wereldschokkend. Ik wil komend jaar naar een concert van Sean Paul.