Muzikale ingreep
„Ik krijg jou nog wel.” Ik was negen jaar en had zojuist een stereoprik gehad. De angst en de pijn maakten een cocktail van onmachtige woede. Ik zwaaide mijn vuistje in het gezicht van Dokter de Vos. De huisarts lachte vertederd terug. Het benauwde consultatiebureau was gevuld met het geluid van heen- en weer schuivende ziekenhuisgordijntjes en de kermende kinderen die mij voorgingen. Ik stond stijf van de spanning toen de naalden erin gingen. Er was niets geweest om me af te leiden.
Muziek werkt effectief tegen de pijnbeleving van de patiënt tijdens en na een ingreep. Welke muziek schijnt niet uit te maken, is de conclusie van een vergelijkend onderzoek op de medische website The Lancet. Als ik tijdens het joggen naar Kiss luister, voel ik inderdaad de verzuring minder. Sowieso heeft Gene Simmons een algeheel opbeurend effect op mij met zijn lieslaarzen en glitterkruis.
De CIA had niets pijnstillends in de zin toen ze urenlang Barney the Dino-muziek opzette in de cellen van zijn verdachten. Keihard en repetitief afgespeeld werden de vrolijke kindernummers een marteling voor de Guantanamo-gevangenen. Als de muziek werd afgezet, bleven ze gedesoriënteerd, angstig en geestelijk gebroken achter.
Een grote kans dat je deze column leest in het openbaar vervoer met muziek op. Als barrière tegen ongewild geluid – krijsende kinderen, een man die vies zijn keel schraapt – werkt je eigen soundtrack ook zeer effectief.
We linken herinneringen aan muziek. Nummers uit vervlogen tijden willen Alzheimer-patiënten weleens tijdelijk uit hun mist doen ontwaken. Er zijn liedjes die ik nog steeds niet kan luisteren zonder gelijk aan een ex te moeten denken. Muziek vormt onze identiteit. We dragen in onze puberteit bandshirts en schrijven de namen van popsterren op onze agenda, zodat de wereld om ons heen weet waar we voor staan. Als we zelf de woorden nog niet hebben gevonden om onszelf te omschrijven, dan volstaat het gevoel dat muziek oproept.
Ik vraag me af of Céline Dion of Chopin het verschil hadden gemaakt tijdens de horrorbevalling van mijn zus. Het leek me dat de morfine en ruggenprik toch effectiever waren in de uren die ze creperend doorbracht en de weeën niet door wilden zetten, maar de baby toch kwam. Als het ooit mijn beurt is om te baren, zal ik geen Kiss draaien. Ook slechte herinneringen hechten zich aan muziek. Ik wil Gene niet besmeuren met mijn pijn. Gene en zijn kruis moeten voor altijd stralen.