Ebru Umar Opinie 7 apr 2015, 12:48

Leestijd: 2 minuten

Journalist in Turkije: halló cel!

Morgen vindt in Turkije het proces plaats tegen journaliste Fréderike Geerdink. Ze woont al jaren in Istanbul waar ze een noodlijdend bestaan leidde – want journalist, verdient geen hol: welkom in de moderne tijd. Waarom iemand in een ander land dan het zijne een zieltogend bestaan zou willen leiden, een soort van gastarbeider zou willen zijn, heb ik nooit begrepen. Of het moet dezelfde reden zijn waarom iedereen ‘een roman’ wil schrijven: hunkering naar een geromantiseerd leven dat altijd in andermans zwart wit foto’s lijkt te zijn gevangen.

Paspoort

In 2012 zag Fréderike het gat in de journalistieke markt: Koerdistan. Oftewel de Marokkanen van de Turkse samenleving met dit verschil dat de Koerden maar één paspoort hebben – als ze er al één hebben – en in termen van terrorisme nog veel aan onze polderjihadi’s kunnen leren. Het is geen geheim dat Turken Koerden altijd hebben onderdrukt. Ze mochten lange tijd hun eigen taal niet spreken – een variant op de VVD verkiezingsposters ‘In Rotterdam spreken we Nederlands’, ware het niet dat er een redelijk bloedige strijd tussen de terroristen van de PKK en het Turkse leger plaats vond. Je kunt het niemand kwalijk nemen om op andermans grond een eigen rechtsstaat te willen stichten. Het verschil tussen een vrijheidsstrijder en een terrorist is redelijk arbitrair.

Om een lang verhaal kort te maken: Fréderike verhuisde van Istanbul naar Diyarbakir – hartje Koerdistan, de enige plek ter wereld waar mijn ouders me verboden stage te lopen toen Shell me erheen wilde sturen in 1994 – en schreef een boek over de ellende die zich in dat deel van Turkije afgespeeld heeft en nog steeds afspeelt. Ik zie het geromantiseerde plaatje voor me: een afgetrapte flat, rokerig licht, slecht internet, glas wijn en tikken maar. Met een goed ontvangen boek als resultaat: B’vo! Het wordt/ is zelfs in het Engels vertaald, hoeveel journo’s kunnen dat zeggen? Wat genoeg Turkse journo’s echter wél kunnen zeggen, overkwam Fréderike ook: ze wordt, haar buitenlandse status ten spijt, opgepakt en beschuldigd van het maken van propaganda voor de terreurbeweging PKK. En hoewel ze na een paar uur in een Turks/ Koerdisch politiebureau weer vrijkomt, staat ze morgen alsnog voor de rechter.

Strijdlustig

Dat Fréderike in haar optiek slechts verslag doet van wat ze meemaakt, ziet en onderzoekt in de achterhoek van Turkije die Koerdistan heet, is een formaliteit. Ze is het uithangbord, de spreekbuis geworden van Koerden. Dat soort mensen wordt opgepakt in Turkije. En opgeborgen. Dat weet iedereen. Frederike gaat de onwaarschijnlijke eer te beurt vallen als buitenlandse journalist te eindigen in een Turkse gevangenis. En aangezien dat niet in een cel naast Öcalan zal zijn, is er, aangezien er wel romantischere plekken zijn dan de Turkse gevangenis om een boek te schrijven, maar één vraag: welke Koerd kan dat waard zijn?