Isabella van den Berg Good vibes 22 apr 2022, 17:58

Leestijd: 6 minuten

Friet bakken voor gevluchte Oekraïners: Coen en Franky doen het na Polen ook in Nederland

Naast gratis friet uitdelen aan de Oekraïense grens, steken de Helmondse frietbakkers Coen en Franky nu ook de handen uit de mouwen voor vluchtelingen uit Oekraïne in Nederland.

Coen en Franky gaan op verschillende opvanglocaties voor Oekraïense vluchtelingen gratis friet uitdelen, waarvan de eerste stop vandaag in hun thuisplaats Helmond is. Daar zorgen ze voor de nodige ontspanning en gezelligheid: „Het wordt geweldig gevonden.”

Het hete vet van de frituur zal echter niet lang blijven gloeien in Nederland. Coen en Franky zijn van plan om binnenkort weer richting Oekraïne te trekken. Hopelijk met een nieuwe, permanente, frietkraam. Metro spreekt met de ene helft van de frietbakkers, Franky van Hintum, over hun steunactie voor Oekraïense vluchtelingen.

Familie in Oekraïne

Franky is persoonlijk betrokken bij de oorlog in Oekraïne. Mede daarom wil hij, samen met zijn compagnon Coen, graag helpen op een manier waarop zij dat goed kunnen. Franky’s vrouw is namelijk Oekraïense. Net voor de oorlog begon, wilden ze eigenlijk haar familie naar Nederland halen. „Destijds vond mijn schoonfamilie dat niet nodig. Ten eerste omdat ze zich niet konden voorstellen dat er oorlog kwam. En als er oorlog kwam, dan was dat zeker niet bij hen in Kiev, dachten ze. Maar die oorlog kwam er wel, en toen konden ze moeilijk wegkomen.” Zij moesten dus wel in Oekraïne blijven, maar Franky wilde wel íets doen.

Een bekende van Franky was met hulpgoederen naar de grens tussen Polen en Oekraïne vertrokken, Franky had zo’n zelfde plan. Maar nadat hij erachter kwam dat er meer behoefte was aan eten dan aan kleding of andere spullen, besloot hij het roer om te gooien. „Ik heb een frietwagen, die alleen in het lente- en zomerseizoen gebruikt wordt en dus op dat moment stilstond. Daar kon ik iets mee. En toen zijn Coen en ik dat gaan organiseren.” Inmiddels zijn Coen en Franky al twee keer naar de Oekraïense grens getrokken om mensen daar te voorzien van een portie verse friet, een snack en een drankje.

Friet bakken voor gevluchte Oekraïeners

Het was onverwacht dat de gratis friet-actie van hem en Coen zó lang standhoudt. „Voordat ik eraan begon, had ik dat zeker niet verwacht. Maar toen we eventjes bezig waren, kregen we veel reacties. Toen werd duidelijk dat we dit langer kunnen aanbieden.” Franky noemt bijvoorbeeld de levering van snacks: „Ik denk dat we wel vier keer zoveel kunnen krijgen als dat we nodig hebben.” Van elke snackfabrikant die Coen en Franky benaderd hebben, of zelf naar het duo zijn gestapt, hebben ze wel íets naar Oekraïne kunnen meenemen. „Dat zijn a-kwaliteit snacks die wij mogen hebben. Dus daarover hoeven we ons geen zorgen te maken.”

Coen en Franky omschrijven zichzelf als sociale mensen. Vóór de oorlog in Oekraïne schoten ze mensen ook al te hulp door middel van hun friet. „Daklozen of vluchtelingen van elders rekenen wij ook geen geld. En dat doet ook geen pijn, want dat zijn relatief gezien geen kosten. In Oekraïne is momenteel écht iets aan de hand en wat wij daarover op televisie zien is een light-versie van wat zich werkelijk afspeelt. Ik heb filmpjes en foto’s gezien van mensen die het zelf hebben vastgelegd, die zijn zó heftig. Oekraïense burgers leefden gewoon hun leven en in één keer was het oorlog. Dan moeten we toch iets doen?”, vertelt Franky.

Coen en Franky

Coen en Franky werden aan de grens dan ook hartelijk ontvangen met hun frietkraam: „De allereerste keer was verbazingwekkend. En we wisten niet eens zeker of we daar konden staan.” Op locatie kregen ze ook hulp, bijvoorbeeld van mensen die de frietjes uitdeelden: „Dat was goed van hart.” Franky vertelt dat ze onder gejuich werden ontvangen.

Al kiezen ze de volgende keer voor een andere locatie. „We zijn gevraagd om dit keer net óver de grens te gaan staan. Want daar zijn veel minder voorzieningen.” Het plan om de Oekraïense grens over te gaan hangt echter van twee dingen af, vertelt Franky: „Hoe gevaarlijk is het dan in dat gebied? We willen graag helpen, maar we zijn geen helden. Daarnaast moeten we er toestemming voor krijgen.” Zoals het er nu uit ziet lijken ze die te gaan krijgen, zegt Franky.

Zelf willen de mannen een week in Oekraïne friet bakken. „Het plan is dat de frietkraam daar blijft staan en dat we die ook zonder ons kunnen laten draaien.” Bijvoorbeeld met vrijwilligers of Oekraïners die betaald zullen worden, licht Franky toe. „Zij hebben geen jarenlange ervaring in friet bakken, maar dan kan er wel elke dag voor eten gezorgd worden.” Maar daar weggaan, daar ziet Franky tegenop: „Het is echt klote, je hebt het gevoel dat je de mensen in de steek laat. En daarom willen we graag proberen te blijven draaien.”

‘Hopen op steun’

Maar om te kunnen blijven draaien hangt af van de financiën, vertelt Franky. „De snacks zijn geen probleem, maar de overige kosten moeten uit ons potje komen en dat potje raakt nu langzaamaan leeg. Wij hopen dat er nog steun komt.”

Franky en zijn friet-bakcompagnon zijn tijdens het frituren aan de Oekraïense grens veel tegengekomen, maar er is één ontmoeting die Franky bijblijft. „Er kwam een meisje bij onze frietkraam, begeleid door twee vrouwen waarvan één haar moeder was. De moeder van het meisje bestelde de frietjes, maar het meisje werd er niet warm of koud van. Ik heb nog nooit een kind zo treurig en zo leeg zien kijken.” Op de vraag of ze frietjes wilde, gaf ze een slappe ja, herinnert Franky zich. „Bij de volgende vraag, of er mayonaise of ketchup bij moest, begonnen haar ogen te twinkelen.” Ketchup was hier het toverwoord: „Misschien heeft ze daar bepaalde herinneringen aan, ik weet het niet. Maar van ketchup werd ze weer blij.”

Ook had Franky op dat moment luxe kermissnoep meegenomen, dat ze van een groothandel hadden gekregen. „Aan het meisje liet ik twee grote lolly’s zien, met de vraag welke ze wilde. Ze wees er één aan en ik gaf ze allebei.” Meerdere keren per dag kwam het meisje terug, compleet anders dan de eerste keer dat Franky haar zag. „Ik weet zeker dat we voor haar een groot verschil hebben gemaakt.”

Muziek en versiering

De frietbakkers merken dat mensen die langskomen het echt leuk vinden. „Bij ons is een muziekje, wat stoelen en tafels en versiering. We proberen het echt gezellig te maken en dat wordt geweldig gevonden.”

Coen en Franky volgen of steunen in hun gratis friet-actie voor gevluchte Oekraïners? Dat kan hier of hier.

Alle Metro-artikelen over de oorlog in Oekraïne lees je hier.

Stand van zaken in Oekraïne: ‘Referendum van Rusland is schijn’