Erik Jonk Good vibes 31 aug 2020, 21:56

Leestijd: 2 minuten

Lief zeldzaam aapje kijken: zwarte kuifmakaak geboren in ARTIS

Zien! Een zwarte kuifmakaak die vandaag geboren is ARTIS. En zo’n aapje verwelkomt de Amsterdamse dierentuin niet vaak.

Vanmorgen in de vroege ochtend is in ARTIS een zwarte kuifmakaak geboren, zo maakte de dierentuin met veel blijdschap bekend. Vijf jaar geleden werd voor het laatst een kuifmakaak geboren in ARTIS. Een aantal uur na de bevalling was moeder al buiten te zien met het jong. Omdat het jong zich stevig vasthoudt aan de moeder, hebben de verzorgers nog niet kunnen zien of het om een mannetje of vrouwtje gaat. Het jong heeft nu nog een lichtroze gezicht, dat in de loop van de tijd steeds donkerder zal worden. Er leven nu vijf zwarte kuifmakaken in ARTIS; de moeder en haar jong, twee andere vrouwen en een man. Vooral de andere vrouwen in de groep voelen zich sterk aangetrokken tot het jong en komen regelmatig bij de moeder kijken.

Aapje heeft rood achterwerk

Zwarte kuifmakaken zijn helemaal zwart en hebben een heel korte staart. Hun naam hebben ze te danken aan de zwarte kuif boven op hun kop. Door zijn doorgroefde gelaat, lijkt de zwarte kuifmakaak wel op een baviaan. Het opvallende rode achterwerk van het vrouwtje zwelt in haar vruchtbare periode op; onweerstaanbaar voor de makakenmannen. Een paring begint vaak met wederzijds vlooien. De makaken paren meerdere keren achter elkaar. Ook homoseksueel gedrag tussen mannetjes is gezien. Allemaal aanwijzingen dat seksueel gedrag ook bij deze primaten niet alleen om voortplanting draait, maar ook een sociale rol speelt. Na een dracht van zo’n vijf tot zes maanden werpt het vrouwtje één jong.

Zeven verschillende op één eiland

Op het Indonesische eiland Sulawesi komen zeven verschillende makaken voor; zes soorten, waarvan één soort met twee ondersoorten. Ongeveer een miljoen jaar geleden liepen sommige laaggelegen delen van het eiland door de sterke zeespiegelstijging onder water. Daardoor ontstonden er kleine eilandjes. Op elk eilandje evolueerde de makaak tot een andere soort of vorm. Door verschuivingen van de aardkorst is het land vervolgens omhoog geduwd en is er weer één eiland gevormd, waar nu de verschillende soorten makaken naast elkaar leven. De zwarte kuifmakaak komt alleen in het noordoostelijke deel van Sulawesi voor.

Aapje ernstig bedreigd

Zwarte kuifmakaken worden ernstig bedreigd. De populatie is de afgelopen veertig jaar met meer dan 80 procent afgenomen, voornamelijk door het verlies van leefgebied en menselijke jacht op de soort. Op het eiland Sulawesi leven nog ongeveer 4.000 tot 6.000 individuen in het wild, plus een geïntroduceerde populatie op de Batjaneilanden van ongeveer 100.000 kuifmakaken. De populatie in dierentuinen wordt gecoördineerd door een Europees fokprogramma.

Lees ook: Lucht van Zeeman overal uitverkocht: ‘Best lekker, hoor’ tot ‘Hele huis ruikt…’