Nikki Veerbeek Buitenland 4 mrt 2025, 13:49

Leestijd: 5 minuten

Militaire hulp Oekraïne opgeschort, dit zijn de reacties uit binnen- en buitenland: ‘Laf en roekeloos’

De Verenigde Staten hebben, na de felle ruzie tussen president Volodymyr Zelensky en president Donald Trump, de militaire hulp aan Oekraïne opgeschort. Zowel uit binnen- als binnenland klinken bezorgde reacties, al is niet iedereen in de Tweede Kamer het erover eens dat Nederland extra hulp moet bieden.

Een bezoek van Zelensky aan Trump liep vrijdag volledig uit de hand. Wat begon als een overleg over militaire steun en een mineralendeal, eindigde in een schreeuwwedstrijd die wereldwijd werd besproken.

Trump verwijt Zelensky geen vrede te willen zolang hij met Amerikaanse steun kan doorvechten. Zelensky wil geen compromissen sluiten met de Russische president Vladmimir Poetin, ruim drie jaar na de Russische inval in Oekraïne. Hij zegt dat Poetin zich in het verleden onbetrouwbaar heeft getoond en diplomatieke afspraken niet is nagekomen. Het overleg in het Witte Huis werd voortijdig gestopt en het akkoord over grondstoffen, het doel van het bezoek, werd niet getekend.

Premier Dick Schoof sprak zondag in Londen met Europese collega’s en de top van de NAVO en EU over de situatie in Oekraïne. Die situatie is acuut geworden door de verslechterde relatie tussen Washington en Kiev.

Militaire hulp wordt opgeschort

Vandaag melden Amerikaanse media dat de VS de militaire hulp aan Oekraïne opschorten. Trump zou hebben aangekondigd dat de pauze duurt totdat de leider van Oekraïne „zich te goeder trouw inzet voor vrede”, zei een ingewijde tegenover de Amerikaanse media.

 „Op het eerste gezicht ziet dit er heel slecht uit. Het lijkt erop dat hij ons richting capitulatie duwt”, zegt voorzitter Oleksandr Merezjko van de Oekraïense parlementscommissie voor Buitenlandse Zaken. Merezjko zei met capitulatie te bedoelen dat zijn land Russische eisen zou moeten accepteren.

Oekraïne is in de strijd tegen Rusland sterk afhankelijk van wapens uit de VS. GroenLinks-PvdA, D66 en Partij voor de Dieren dringen aan op extra hulp voor de regering in Kiev. De Kamer spreekt morgen met premier Dick Schoof over Oekraïne. 

GroenLinks-PvdA en Partij voor de Dieren

„Onvoorstelbaar. Trump zet met deze roekeloze actie de veiligheid van Oekraïne en de rest van Europa onder druk”, is de reactie van voorman Frans Timmermans van GroenLinks-PvdA op het besluit van de Amerikaanse regering. 

Volgens hem buigt Trump hiermee voor Poetin. „Het is aan Europa om leiderschap te tonen en het gat te vullen. Ook Nederland moet daar een bijdrage aan leveren.”

Partij van de Dieren-leider Esther Ouwehand noemt Trump op X het „schoothondje van Poetin”. „Dit onderstreept de noodzaak om niet meer afhankelijk te zijn van de VS om Europese vrijheid te beschermen. Meer Europese samenwerking en noodsteun aan Oekraïne. Nederland moet daar op rechtvaardige manier aan bijdragen”, schrijft ze. 

Onvoorstelbaar. Trump zet met deze roekeloze actie de veiligheid van Oekraïne en de rest van Europa onder druk. Dit is geen vredesstrategie, dit is buigen voor Poetin. Aan Europa om leiderschap te tonen en het gat te vullen. Ook Nederland moet daar een bijdrage aan leveren. pic.twitter.com/M8jyU3uIj9

— Frans Timmermans (@F__Timmermans) March 4, 2025

D66: laffe en roekeloze daad

D66-leider Rob Jetten noemt het opschorten van alle militaire hulp aan Oekraïne op X een „laffe en roekeloze daad”. „Oekraïners vechten voor vrijheid, maar Trump steekt een mes in hun rug.”

Hij vindt dat Oekraïne onmiddellijk extra hulp moet krijgen nu de Amerikaanse steun wegvalt. „De offers van Oekraïense mannen, vrouwen en kinderen zijn niet voor niets geweest. Europa en het kabinet, treuzel geen dag langer. Kom nu met extra noodsteun.”

VVD gaat niet in op extra hulp

Volgens VVD-leider Dilan Yeşilgöz is het „heel serieus, heel fors” als de Amerikaanse regering stopt met wapenleveranties aan Oekraïne. „Zonder de Amerikanen kunnen wij op dit moment vrij weinig”, zei ze vandaag na het coalitieoverleg.

Op extra hulp voor Oekraïne, wil ze nog niet ingaan. Ze wil eerst het debat met het kabinet hierover afwachten. „Je moet weten waar behoefte aan is als je iets extra’s wilt geven”, zegt Yeşilgöz. Daar moet het kabinet volgens haar eerst antwoord op geven.

BBB waakt voor overhaaste beslissingen

Coalitiepartner BBB ziet geen reden om direct extra hulp te geven. Tweede Kamerlid Henk Vermeer van BBB zei in het WNL-programma Goedemorgen Nederland dat het besluit van de VS „niet de juiste weg is”. 

Maar extra steun aan Oekraïne is op dit moment niet aan de orde, zegt hij in het programma. „Extra Nederlandse steun voor Oekraïne is te voorbarig. We moeten ons hoofd koel houden en niet direct met allerlei paniekreacties komen.” Hij waakt voor overhaaste beslissingen. Volgens Vermeer willen de Amerikanen met dit besluit Zelensky dwingen om te praten over vrede met Rusland.

Bezorgde reacties Verenigde Staten 

In de Amerikaanse politiek klinken bezorgde reacties, ook binnen de partij van Trump. De Republikeinse parlementariër Don Bacon zei tegen nieuwssite Politico dat landen als Iran, Noord-Korea en China hun steun aan Rusland ondertussen niet pauzeren. „Er is een agressor en een slachtoffer, er is een democratie en een dictatuur, er is een land dat deel wil uitmaken van het Westen en een land dat het Westen haat. We zouden ondubbelzinnig aan de goede kant moeten staan.”

Ook de Democratische oppositie reageert ontstemd. „Door de militaire hulp voor Oekraïne te bevriezen, heeft president Trump de deur wagenwijd opengezet voor Poetin om zijn agressie tegen onschuldige Oekraïners op te voeren”, zei senator Jeanne Shaheen, die in de senaatscommissie voor Buitenlandse Zaken zit. „De gevolgen zullen ongetwijfeld verwoestend zijn.”

Reacties uit het buitenland

 De Poolse onderminister van Defensie Cezary Tomczyk noemde het besluit van Trump op de radio „slecht nieuws”. De Franse onderminister van Europese Zaken Benjamin Haddad zei tegen France 2 dat de positie van Rusland zo wordt versterkt en dat vrede daarmee nog verder weg is.

De Britse regering heeft terughoudend gereageerd. Vicepremier Angela Rayner zei tegen de BBC dat premier Keir Starmer zich focust op het vredesproces en zich niet laat afleiden. Het stopzetten van de Amerikaanse hulp noemde ze een „zaak voor de VS”. 

Rayner verklaarde dat Washington een belangrijke bondgenoot is die steeds duidelijk heeft gemaakt dat het vrede wil in Oekraïne. Starmer kan volgens zijn rechterhand constructieve gesprekken voeren met Trump en gaat ook geen „partij kiezen tussen de Verenigde Staten en Europa”. 

Slecht nieuws voor de liefhebber: koffie wordt nóg duurder

Johan Derksen in Vandaag Inside eens positief, natuurlijk over overleden Dieuwertje Blok

Reacties