Wereldprimeur in België: sekswerkers recht op arbeidscontract en sociale zekerheden
Onze zuiderburen hebben een wereldprimeur te pakken: Belgische sekswerkers kunnen vanaf vandaag in loondienst werken én hebben daardoor recht op dezelfde sociale zekerheden als alle andere werknemers zoals pensioen, ziekteverlof, zwangerschapsverlof. Daarbovenop krijgen ze nog de ‘vrijheid’ om nee te zeggen tegen bepaalde klanten of tegen bepaalde seksuele handelingen.
„Pijpen? Prima, maar dan enkel met condoom”, reageert Mel Meliciouss op TikTok, een Belgische escort met ruim 84.000 volgers.
Sekswerkers
De Belgische overheid heeft strengere regels ingevoerd om de veiligheid van sekswerkers te verbeteren. Werkgevers in de sector moeten voortaan aan strikte voorwaarden voldoen. Zo mogen ze niet eerder veroordeeld zijn voor zware misdrijven zoals mensenhandel, zedenmisdrijven of het verspreiden van wraakporno. Hebben ze geen vergunning, maar zetten ze toch sekswerkers aan het werk? Dan riskeren ze vervolging.
Daarnaast stelt de wet eisen aan de werkomgeving. Werkgevers zijn verplicht een veilige, schone ruimte te bieden en moeten bijvoorbeeld een alarmknop installeren. Met deze maatregelen wil de Belgische regering misbruik tegengaan en sekswerkers een veiligere werkomgeving bieden.
Vrijheden
Mel noemt het in een TikTok-video een „een historische dag”. Zelf werkt zij als escort en ziet ze als geen ander de wantoestanden in de sector. Zij is positief over de nieuwe regels en hoopt dat het een einde gaat maken aan de onveilige situaties die nu vaak genoeg plaatsvinden.
Daarnaast bieden de nieuwe regels sekswerkers veel meer vrijheden, zo legt ze uit: „Vrijheid één: je kiest je seksuele partner zelf. Dus als de baas je iemand voorstelt waar je het niet mee ziet zitten, dan gaat het niet door. Vrijheid twee: je kiest zelf welke seksuele handelingen je wil uitvoeren en welke niet. Wil je anaal? Prima. Maar wil je dat niet, dan moet dat gerespecteerd worden. Vrijheid drie: je mag voorwaarden stellen aan seksuele handelingen. Pijpen bijvoorbeeld? Alleen op voorwaarde dat het met condoom is. En vrijheid vier: je mag seksuele handelingen op elk moment stopzetten.”
@weesliefvoorelkaarmetmel yessss 🥳🥳 een historische dag in België voor de swerkers onder ons 🩷 #swerk #melmeliciousss #meliciousss #utsopi #important #wetgeving
Alarmknop
Werkgevers moeten deze vrijheden vanaf heden respecteren. In de realiteit gaat dat betekenen dat ze bijvoorbeeld een alarmknop moeten installeren in werkruimtes. Werkgevers die dat weigeren, of die het niet nauw nemen met de vier vrijheden, riskeren vervolging. „Deze wetgeving gaat sekswerkers een veel veiliger, sterker gevoel geven. Ze krijgen bescherming, dat is een gigantische verandering. Ervoor was alles schimmig. Wat mocht wel? Wat mocht niet? Niemand die het nog wist.”
Schimmig was het zeker, erkent ook Daan Bauwens van Utsopi, de Belgische Unie van Sekswerkers, in een interview met HLN. „Ik heb vrouwen gezien die bleven werken tot de achtste maand van hun zwangerschap. Of die bleven werken tot de leeftijd van 69 of 70 jaar omdat ze tijdens hun loopbaan geen pensioen hadden kunnen opbouwen.”
Tegen de BBC verklaarde een Belgische vrouw zelfs dat ze seks had gehad met mannen één week voor haar bevalling. En ook al moest ze na haar keizersnede zes weken rust houden, ging ze meteen alweer aan de slag, omdat ze geen recht had op een uitkering, en dus geen inkomen meer had.
Noodzakelijke stap
HLN schat dat er zo’n 5000 sekswerkers binnenkort onder een arbeidscontract gaan werken. Zelfstandig werken blijft overigens ook een optie binnen de nieuwe wetgeving.
De vakvereniging voor sekswerkers, Utsopi, noemt de wet een historische en noodzakelijke stap. Volgens de organisatie zorgt de regelgeving voor een betere balans en een respectvolle samenwerking tussen sekswerkers en hun werkgevers.
Deze ontwikkeling volgt op de legalisering van prostitutie in België in 2022 en is bedoeld om de rechten van sekswerkers verder te versterken. Het biedt hen meer zekerheid en een eerlijkere arbeidsrelatie met exploitanten.
Sekswerk in Nederland
In Nederland kunnen sekswerkers in loondienst, onder opting-in (een werknemer of freelancer is dan niet in dienst bij een werkgever, maar kan toch via een wettelijk kader werken zonder als zelfstandige te worden beschouwd) en als zelfstandige werken.
Er is in Nederland echter geen uniforme registratie van legale sekswerkers. Elke gemeente heeft weer zijn eigen regels. Sommige gemeenten geven zelf vergunningen af, zoals Amsterdam en Groningen, maar andere laten het weer over aan de bordeelhouders. Door deze versnipperde regelgeving staan lang niet alle zelfstandig werkende sekswerkers geregistreerd.
Een basisrecht dat voor alle sekswerkers geldt – zelfstandig werkend, in loondienst en onder opting-in – is volgens Sekswerkisgoedgereld.nl dat jij zelf bepaalt hoe jij seks hebt met je klanten en welke klanten je wel wil en welke niet. De sekswerkers zouden, in welke vorm ze dan ook werken, ook behandeld moeten worden net zoals alle andere werkenden in Nederland.
Dit gebeurt echter wegens vooroordelen over het werk lang niet altijd. Daarom is er eind vorig jaar een aanpak ontwikkeld in nauwe samenwerking met de seksbranche. De aanpak moet het onder andere makkelijker maken om een zakelijke bankrekening te openen. Banken weigeren dit nu vaak door het ‘risico’ op witwassen. Ook het afsluiten van verzekeringen is voor sekswerkers niet altijd even vanzelfsprekend.
Veel lof voor eerlijke Guus Til, maar ook speculatie: ‘Lijkt wel een voetbal-burnout’